امکان‌سنجی وجود گنبد بر فراز کاخ چلیپایی بیشاپور در زمان ساسانیان

Authors

  • اصغر محمد مرادی گروه مرمت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
Abstract:

چکیدهبیان مسئله: شهر بیشاپور در اوایل دورۀ ساسانی به دستور شاپور یکم بنیان گذاشته شد و عناصر معماری و هنری متعددی از آن به جای مانده است. یکی از این آثار بقایای بنایی موسوم به کاخ چلیپایی است. پلان چلیپایی این بنا با جرزهای عظیمی از سنگ و گچ و با ضخامتی نزدیک به شش متر احاطه شده که فضای مربع‌شکل مرکزی آن بیش از بیست و دو متر طول دارد. در حال حاضر هیچ‌گونه نشانه‌ای از پوشش سقف آن وجود ندارد.فرضیۀ پژوهش: نظریات پیشین در خصوص شکل سقف احتمالی کاخ چلیپایی بیشاپور بر مستندات استوار نیست. چنانچه گنبدی بر فراز مربع مرکزی پلان چلیپایی متصور شود، بزرگ‌ترین گنبد سنگی آن دوره در ایران خواهد بود. وجود گنبد بر فراز این بنا و تبعیت آن از فرم گنبدهای متعارف معماری ساسانی فرضیۀ این تحقیق است. هدف پژوهش: یافتن نشانه‌هایی که امکان وجود یک پوشش گنبدی را بر روی بنا اثبات کند و سپس شکل اصیل احتمالی سازۀ آن را براساس شواهد مستدل به‌تصویر بکشد. روش پژوهش: برای رسیدن به این اهداف از روش مطالعۀ تطبیقی بهره‌ گرفته شد و نمونه‌هایی که از نظر تاریخی و سبک معماری و مصالح به این سازه شباهت داشتند بررسی شدند و با محاسبه و مقایسۀ ابعاد و تناسبات آنها الگویی برای نسبت ابعاد جرزها و دهانه‌ها در گنبدهای ساسانی به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: براساس نتایج به‌دست‌آمده، ضخامت جرزهای کاخ چلیپایی با میانگین اندازه‌های نمونه‌های منتخب بناهای چهارطاقی ایران هم‌خوانی دارد و امکان بالقوۀ وجود گنبد بر فراز بخش مربع‌شکل پلان چلیپایی را ثابت می‌کند. در خصوص ارتفاع گنبد، دامنۀ نتایج پراکندگی دارد و ارتفاع فرضی، براساس میانگین، قابلیت ارائه دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پزشکی در زمان ساسانیان

The practice and study of medicine in Persia has a long and prolific history. The present study examines recorded information on the subject of medicine during the Sassanid period based on Avesta and Pahlavic texts such as Dinkard, Bundahishn, Sad dar Nasr and Sad dar Bundahishn. Moreover, Sassanid medicine was under the influences of neighboring countries such as Egypt and Greece. The Sassanid...

full text

پزشکی در زمان ساسانیان

پزشکی در دوران ساسانی از سویی بر پایه ی طب اوستایی استوار بود، که رد پای آن را می توان در برخی متون به جا مانده ی پهلوی دنبال کرد؛ و از سوی دیگر تحت تأثیر طب در سرزمین های هم جوار ایران از جمله مصر و یونان بود. امپراتوری ساسانیان نام خاندان شاهنشاهی ایرانی است که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بر ایران فرمانروایی کردند. علم پزشکی در این دوران هم چون سایر علوم پیشرفت چشمگیری داشت. مطالب مربوط به پزشکی...

full text

فمینیسم در فراز و فرود پارادایم زمان

چکیده فمینیسم از ظهور نخستین موجش تا به امروز دچار تغییر و تحولات شگرفی حتی در ریشه ای ترین خواستگاههای فکری خود بوده است. به ویژه در موج سوم که بر پایه تکثر، تنوع و تعدد بنا شده است. فمینیسم پست مدرن یکی از متأخرترین گرایشهای فمینیسم است و به دلیل پیچیدگیهای بنیادین که در تعریف خود پست مدرنیسم وجود دارد بررسی این گرایش از منظر پساساختارگرایی که زیر مجموعه ای از پست مدرنیسم است پیچ و تابهای فم...

full text

آیین احترام در زمان هخامنشیان و ساسانیان

در تمدن­های دوران باستان، باورهای مردمان دربارة خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین­ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین­های تمدن­های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن­ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن­ها در زمینه­های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 86

pages  41- 50

publication date 2020-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023