امتزاج فقه و علوم اجتماعی

امکان‌سنجی مهندسی فقه سیاسی در سه پارادایم «فقه حکم و موضوع»، «فقه نظام‌سازی» و «فقه تکامل اجتماعی»

فقه سیاسی شیعه در ادوار مختلفی از حیات خود، تحولاتی را از سر گذرانده است؛ وقوع انقلاب ­اسلامی، یکی از این نقاط تحول است که دامنه و عمق تحولات این علم در این بزنگاه تاریخی بسیار شگرف به‌نظر می‌رسد. سوال اصلی این است که آیا تحولات دانشی فقه سیاسی، مهندسی­پذیر است یا نه؟ در این مقاله با بررسی و نقد دو رویکرد "فقه حکم ­و ­موضوع" و "فقه نظام­سازی" به‌عنوان دو رویکرد رایج، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های رویکرد...

نقش علوم قرآنی در فقه القرآن

 جایگاه و نقش علوم قرآن در فرآیند استنباط و برداشت از آیات الأحکام مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با بررسى سه محور از محورهاى علوم قرآنى یعنى نسخ، مکى و مدنى و تناسب به نقش و چگونگى تأثیر هر یک در فرآیند فهم آیات الأحکام پرداخته است. در محور نخست پس از تعریف نسخ به طرح این پرسش پرداخته است که آیا نسخ در آیات وجود دارد یا نه. در این زمینه با استناد به روایات دیدگاهى که نسخ را انکار مى‌کند به...

تاریخ و علوم اجتماعی

چه رابطه‏ای بین تاریخ و علوم اجتماعی وجود دارد؟ آیا تاریخ یکی از علوم اجتماعی نیست؟ این نوشتار در تلاش جهت پاسخ گفتن به این مسأله، به ذکر پاره‏ای از تفاوتها و شباهتهای موجود بین تاریخ و علوم اجتماعی می‏پردازد و برجسته‏ترین تمایزهای مذکور را نه بینِ تاریخ و علوم اجتماعی بلکه در درون هر یک از آنها می‏یابد و در پایان با تأکید بر استقلال آنها، شیوه‏های بسیاری که این شاخه‏های دانش می‏توانند به هم...

نقش مرزبندی محله‌ها در انسجام و امتزاج اجتماعی آن (مطالعۀ موردی: مرز محله‌های مظفری و الغدیر شهر کرمان)

فصل مشترک یکی از مضامین مهم در مرزبندی محله‌هاست که اهمیت بسیاری در مباحث مربوط به انسجام دارد. مرز محله‌ها در گذشته به‌دلیل ساختاری هم‌پیوند با بافت پیرامون خود، از عوامل اصلی انسجام بوده است. مسئلة پیش‌روی پژوهش حاضر، توسعة غیرمنسجم محله‌هاست که سبب جداسازی صرف از یکدیگر و پیدایش سلول‌های منفک شهری شده است. ضرورت این پژوهش به این دلیل است که روند موجود، نتیجه‌ای جز شکل‌گیری محله‌های بدون هم‌پ...

علوم اجتماعی و علوم طبیعی؛ شباهت‌ها و تفاوت‌ها

  چکیده  در فلسفة علوم اجتماعی، عده‌ای بر شباهت علوم اجتماعی و طبیعی، از حیث موضوع و روش و هدف تأکید دارند و عده‌ای دیگر به تفاوت‌های بنیادین میان آنها، در این جنبه‌ها قائل‌اند. مهم‌ترین استدلال‌های دو دسته برای ادعاهای خود، فهرست‌وار در این مقاله آمده است. از جمله موضوعات مورد اختلاف که در اینجا بیان شده است، می‌توان به آزمایشی بودن یا نبودن علوم اجتماعی، وجود داشتن یا نداشتن قوانین کلی در علو...

فقه اجتماعی و کاستی های جدی روش تفقه