الگوی مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پالایش نفت، به روش پژوهش آمیختة اکتشافی

با توجه به اینکه هدف این پژوهش ارائة تصویری مشروح از وضعیت موجود محورها و مؤلفه‏های مسئولیت اجتماعی در شرکت‌های پالایش نفت کشور است، پژوهشی «ارزیابی» از نوع ارزیابی نیازهاست که از نظر هدف توصیفی به شمار می‌رود. همچنین پژوهشی آمیخته است که در مرحلة اول پژوهشی کیفی‌ـ اکتشافی با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. در این مرحله شبکة مضامین مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پالایش نفت مبتنی بر مصاحبه با 16 خبرة عضو شبکة ذی‌نفعان کلیدی شرکت، که دارای تجربه یا دانش مرتبط با مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت بودند و بر اساس روش گلولة برفی انتخاب شدند، انجام و با استفاده از روش آتراید‌ـ استیرلینگ کدگذاری، تحلیل، و ترسیم شبکه صورت گرفت. مصاحبه تا مرز رسیدن به اشباع ادامه پیدا کرد. اعتبارسنجی مدل استخراج‌شده مبتنی بر پرسشنامه به روش دلفی (در سه مرحله) و با مشارکت 42 نفر از خبرگان انجام شد. نتایج نشان داد اگرچه در مرحلة اول و با استفاده از تحلیل مضمون 6 مضمون فراگیر و 23 مضمون سازمان‏دهنده استخراج شدند، در مرحلة اعتبارسنجی 4 مضمون فراگیر مسائل مرتبط با مشتریان، حفظ محیط زیست، مسائل مرتبط با کارکنان، و توسعة جوامع محلی و 18 مضمون سازمان‏دهنده و 109 مضمون پایه، به منزلة ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پالایش نفت، تأیید شدند.