الگوی توسعۀ کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی: روددره های گردشگری استان تهران)

امروزه تنوع­بخشی به اقتصاد روستایی از طریق توسعۀ کارآفرینی، بیش از پیش توجه محققان و برنامه‎ریزان را به خود جلب کرده است. براین اساس یکی از فرصت‌های جدید اقتصادی، صنعت گردشگری روستایی به‎ویژه اکوتوریسم در روستاهای مناطق حاشیۀ شهرهای بزرگ، از جمله تهران بوده که برای اوقات فراغت و نیاز شهروندان به مناطق طبیعی با چشم‎انداز زیبا و دور از آلودگی‌ها، اهمیت یافته است. در این راستا، سؤال اساسی این است که توسعۀ کارآفرینی اکوتوریستی بر اساس کدام الگو امکان‎پذیر است؟ لذا هدف مطالعه، ارائۀ الگوی توسعۀ کارآفرینی اکوتوریستی در مناطق روستایی با پتانسیل گردشگری دره­ای است. بر این اساس، در پژوهش پیش رو هفده روستا در هفت مسیر رود ـ دره­ای نمونه‎های مطالعه انتخاب شدند و با استفاده از روش کمی ـ پیمایشی، در سطح صاحبان کسب‎وکارهای گردشگری که کارآفرینان اکوتوریستی در روستاهای منتخب به‎شمار می‎روند، به بررسی سهم و ارتباط عوامل سه‎گانۀ (شرایط محیطی، سیاست‎ها و رویه‎های قانونی) ویژگی‎های کارآفرینانه پرداخته شد. نتایج نشان می‎دهد که بر حسب شاخص‎های انتخابی و بر اساس آزمون همبستگی پیرسن، ارتباط معناداری بین عوامل سه‎گانۀ تأثیرگذار بر توسعۀ کارآفرینی برقرار است. همچنین براساس نتایج رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر به عمل آمده، پس از مشخص‎شدن میزان تأثیرات غیر مستقیم متغیرها، به محاسبۀ کل تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم پرداخته شد که درنتیجۀ آن، ویژگی‎های کارآفرینانه با بیشترین تأثیر در کارآفرینی اکوتوریستی قرار دارد. درنهایت مشخص شد الگوی توسعۀ کارآفرینی اکوتوریستی ارائه شدۀ این پژوهش، 2/35 درصد تبیین‎کنندۀ توسعۀ کارآفرینی اکوتوریستی در منطقه است.