الگوی برنامه درسی معنوی در درس مطالعات اجتماعی به‌منظور توسعه سلامت معنوی فراگیران

مقدمه: سلامت معنوی با سلامت روانی و اجتماعی مرتبط است. بنابراین، آموزش و پرورش باید رشد و تکامل معنویت را در زندگی اجتماعی از دوران کودکی مد نظر قرار دهد. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی برنامه درسی معنوی در درس مطالعات اجتماعی به‌منظور توسعه سلامت معنوی فراگیران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش جزء تحقیقات کاربردی است که با روش تحقیق زمینه‌ای انجام گرفته است. بدین‌منظور، با مراجعه و بررسی مبانی نظری در این باره، الگوی برنامه درسی معنوی در درس مطالعات اجتماعی برای توسعه سلامت معنوی فراگیران بر اساس چهار عنصر کلیدی برنامه درسی (هدف، محتوا، اجرا و ارزشیابی) ارائه شد. سپس با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته، این الگو توسط 45 متخصص برنامه درسی و 360 معلم دوره ابتدایی استان گیلان در سال تحصیلی 95-1394 که به‌ترتیب به روش نمونه‌گیری تمام‌شماری و تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند، مورد نظرسنجی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل ‌داده‌ها از آمار توصیفی (جدول فراوانی و درصد) استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در مقوله هدف تأکید بر شناخت خدا، خود، دیگران و جهان است. محتوای این برنامه مبتنی بر مبنای دینی و ارزشی فرهنگ اسلامی- ایرانی و تقویت عادات اسلامی است. فرایند یادگیری مبتنی بر شیوه‌های مشارکتی، بحث گروهی، نمایش و قصه‌گویی است. برنامه درسی معنوی مبتنی بر خودارزشیابی و ارزشیابی عملکردی است. همچنین، بیش از 75 درصد متخصصان برنامه درسی و معلمان دوره ابتدایی این الگو را مطلوب ارزیابی کرده‌اند. نتیجه‌گیری: لازم است در راستای توسعه سلامت معنوی فراگیران، اهداف، محتوا، شیوه‌های اجرا و ارزشیابی مناسب در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دبستان فراهم گردد.