الگوی اجتماع گرایی و تکثر سنت های فکری – سیاسی ایران معاصر

الگوی اجتماع گرایی و تکثر سنت های فکری – سیاسی ایران معاصر

در نگاه به تحولات معاصر ایران زمین دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است. تلاش این نوشتار آن است که ضمن معرفی نظریه ی «اجتماع گرایی» (communitarianism) با بهره گیری از آن به بررسی تاریخ اندیشه ی سیاسی ایران معاصر بپردازد. الگوی اجتماع گرایی به عنوان یکی از رویکردهای پست مدرن، جریانی است که سنت فلسفی و سیاسی مکتب مسلط غرب؛ لیبرالیسم و برخی از مبانی دوران مدرنیته را به زیر سؤال برده است. با استفاده از...

عرصه های دین گرایی در فرهنگ سیاسی ایران معاصر

تکثر گرایی سیاسی در اسلام

تکثرگرایی سیاسی از جمله مفاهیمی به شمار می رود که پژوهشگر در تعریف و تبیین آن با چالش هایی مواجه خواهد شد. در نظام سیاسی اسلام که بر وحدت تأکید دارد این مفهوم اهمیت بیشتری پیدا می-کند. لذا پژوهش حاضر می کوشد تا جایگاه تکثرگرایی سیاسی را در نظام سیاسی اسلام بررسی نماید. بدین منظور، این فرضیه مطرح شد که در عصر غیبت به جهت اختلاف در فهم و اختلاف در منافع شاهد تکثرگرایی سیاسی هستیم اما در آرمانشهر ...

شکل‌گیری سنت فکری سلطنت جدید ونسبت آن با اندیشۀ حکومت اسلامی در تاریخ معاصر ایران

شرایط سیاسی ـ اجتماعی شکل‌‌گرفته پس از مشروطه، موجب ظهور و افول مجدد سنت فکری سلطنت‌ جدیدی گردید (تاریخچه)؛ اما آثار عمیقی در این زمینه تولید نشده است (پیشینه)؛ ازاین‌‌رو رابطۀ برآمدن تا برافتادن آن با ظهور حکومت اسلامی، مورد کنکاش جدی قرار نگرفته است (مسئله). درنتیجه، پرسش اصلی آن است که چه شرایط سیاسی ـ اجتماعی‌‌ای موجب شکل‌گیری این سنت گردید؛ و ازسویی، شکست این سنت چگونه در برآمدن اندیشۀ حکو...

توجیهات فلسفی مجازات از وحدت گرایی تا تکثر گرایی

چرا مجازات می‌کنیم؟ این سؤالی است که قرن‌هاست ذهن فلاسفه و اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است. در پاسخ به این سؤال استدلال‌های سنتی در دو جبهة سزادهی و سودانگاری قرار گرفته‌اند. از آنجا که این دو دیدگاه رقیب از دیرباز یکدیگر را به عدم تکافو برای توجیه مجازات متهم کرده‌اند، استدلال‌های جدیدتر تمایل به آشتی‌دادن آن‌ها دارند تا حتی‌المقدور از مزایای هر یک بهره‌مند شده، از معایب آنها به...

مبانی فکری خشونت سیاسی در بنیاد گرایی اسلامی

چکیده در این مقاله تلاش شده است تا ضمن آشنایی با نگرش بنیاد گرایان به دولت و جامعه، خاستگاه خشونت و مبانی فکری آن مورد بررسی قرار گیرد.آنچه امروزه از بنیاد گرایی اسلامی در برداشت های مختلف دریافت می شود، پرداختن به این پدیده از منظر رفتاری است. درحالی که بنیاد گرایی از ریشه هایی در گفتمان دینی و در واقعیت معاصر تغذیه می کند. اگر چه این ریشه ها در بسترسنت اسلامی دارای کارکرد های دیگری بوده اما ب...