الگوهای مصرف سالمندان: یک مطالعه کیفی

امروزه افراد با ورود به دوره سالمندی تغییرات بسیاری در زندگی شان احساس می‌کنند. یکی از این بسترهای تحولی ناظر بر ساختار مصرف و سبک زندگی آنان است؛ این نوشتار با رویکردی پدیدارشناختی به دنبال درک تجارب زیسته سالمندان از این مقوله است. بر این مبنا، ابتدا با طرح ملاحظات نظری، با روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف و در نظر داشتن اشباع اطلاعاتی، مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختاریافته را میان 21 نفر از سالمندان شهر کرمان به اجرا گذارده است. سپس با اهتمام به روش کلایزی مضامین اصلی«مصرف تجسدی» با 2 درون مایه فرعی‌تر رژیم‌های مصرف، مصرف پوشاک و مضمون اصلی «مصرف فرهنگی» با درون مایه‌های مصرف هنری، مصرف فراغتی و سبک‌گذران دینی، تحلیل یافته‌ها پیگیری شده است. یافته‌ها و مفاهیم مشترک در تجربه سالمندان نشان می‌دهد که ما با یافته‌های ناهمسازی رو به رو هستیم. مصرف سالمندان، از سویی متأثر از ساختارهای حاکم بر فرهنگ جامعه و انتظارات متفاوت از سالمندان، شرایط جسمانی و عدم استطاعت مالی است و ازدیگر سو، بر بنیادهای منزلت‌یابی و مصارف عامیانه استوار است.