البنیة الروائیة المشترکة بین روایتی «موسم الهجرة إلى الشمال» و«قربانی باد موافق»

Authors

Abstract:

تُعدّ الروایة سرداً نثریاً طویلاً یصف شخصیات تختلف انفعالاتها وصفاتها وتحکی أحداثاً على شکل قصة متسلسلة. تُعتبر روایتا «موسم الهجرة إلى الشمال» للطیب صالح (1929-2009) الروائی السودانی و «قربانى باد موافق» (ضحیة الریح المواتیة) لمحمد طلوعی (1979) الروائی الإیرانی أکثر تشابهاً فی البنیة الروائیة، بحیث یتناول الروائیان إلى بیان الأحداث والتطورات المرتبطة بمرحلة وصول الأنشطة السیاسیة للحزب المارکسی فی الشرق إلى ذروتها وذلک عبر بنیة سردیة مشترکة. وبناءً على هذا جاءت الدراسة معتمدةً على المنهج الوصفی-التحلیلی للبحث عن البنیة الروائیة المشترکة للروایتینِ، وهی ثمرة الحبکة المشترکة لهما، وذلک بهدف دراسة مقارنة لبنیة الروایتین. تدلّ النتائج على أنّ الروائیینِ اختارا ثیمات مشترکة إلى حدّما ومستقاة من القضایا السیاسیة، ومواجهة الشرق والغرب، وقضیة الحب. کما اختارا بدایة متشابهة للقصة، وذلک عن طریق عرض شخصیتین رئیسیتین عاشتا فی الغرب مدةً متأثّرتینِ بالثقافة الغربیة وکانت نهایتهما أن أصیبتا بمرض شیزوفرینیا وانتحرتا غرقاً فی الماء. والروایتان متشابهتان من ناحیة الحبکة، إذ یلجأ کاتباهما أکثر من مرّة إلى بناء الحبکة بناءً تعلیلیاً مکوّناً من مجموعة أحداث متشابهة لتعلّل ارتباط الأحداث بعضها ببعض، وسیرها نحو النهایة.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دراسة مقارنة للتبئیر ﺍﻟﺴﺭﺩی من وجهة نظر جیرار جینیت (روایتی سنة البَلبَلة و موسم الهجرة الی الشمال، نموذجا)

یعتبر التوحید بین الروایة و مرکز الرؤیة من العناصر البدیهیة فی کتابة القصص، لأنَّ التبئیرهو إختیار مرکز الرؤیة الذی یشاهد عن طریقه الشخصیّات و الأحداث الروائیة، فهذه العملیّة تبرّر تعدّد الأصوات فی الروایة و تمزج فی مسیرتها زوایا الرؤیة المختلفة و تتغیر دائماً من رؤیةٍ إلی أخری. هذه الدراسة ناقشت و فسّرت أنواع التبئیرﺍﻟﺴﺭﺩی فی روایتی سنة البَلبَلة للکاتب عباس معروفی وموسم الهجرة الی الشمال للکاتب الطیب صا...

full text

دلالة المکان فی روایة موسم الهجرة إلی الشمال

یکتسب المکان فی الروایة أهمیة کبیرة، لا لأنه أحد عناصرها الفنیة، أو لأنه المکان الذی تجری فیه الحوادث، وتتحرک خلاله الشخصیات فحسب، بل لأنه یتحول فی بعض الأعمال المتمیزة إلی فضاء یحتوی کل العناصر الروائیة، بما فیها من حوادث وشخصیات، وما بینها من علاقات. ثمّة افتراق کبیر بین المکان فی الواقع والمکان فی الروایة؛ إن المکان فی الروایة لیس هو المکان فی الواقع الخارجی ولو سمّاه الروائی باسم له مسمّی فی ا...

full text

تقابل مکان و کارکردهای معنایی آن در رمان «موسم الهجرة إلی الشمال»

چکیده عنصر مکان به عنوان یکی از عناصر هنری داستان، نقشی بسیار تأثیرگذار در پیشبرد حوادث داستان و پرده­برداری از ویژگی­های شخصیت­ها و تفهیم آنها دارد. رمان نویسان توانمند هیچگاه نتوانسته­اند از کنار این عنصر به طور سطحی عبور کنند، بلکه با مهارت هنری خود آن را برای اهداف خاصی به خدمت گرفته­اند. الطیب صالح-رمان نویس نابغه جهان عرب- نیز در مشهورترین رمان خود «موسم الهجرة إلی الشمال»  توجه ویژه­ای ب...

full text

تحلیل نشانه شناسی فرهنگی رمان«موسم الهجرة إلی الشمال» بر مبنای الگوی طبیعت و فرهنگ

الگوی طبیعت و فرهنگ یکی از الگوهای نشانه‌شناسی فرهنگی است که توسط لوتمان ارائه شد. منظور از طبیعت در این الگوی تحلیلی، همه عناصری است که از تغییرات انسان‌ساخت، به دور بوده و فرهنگ نیز، مجموعه پدیده‌هایی است که آثار دخل و تصرف انسان در آن هویداست. نشانه شناس فرهنگی با استخراج مؤلفه‌های این الگو و استفاده از فکت‌های موجود در متن، به تحلیل متن می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش در حوزه نقد و بررسی،...

full text

تحلیل نشانه شناسی فرهنگی رمان«موسم الهجرة إلی الشمال» بر مبنای الگوی طبیعت و فرهنگ

الگوی طبیعت و فرهنگ یکی از الگوهای نشانه‌شناسی فرهنگی است که توسط لوتمان ارائه شد. منظور از طبیعت در این الگوی تحلیلی، همه عناصری است که از تغییرات انسان‌ساخت، به دور بوده و فرهنگ نیز، مجموعه پدیده‌هایی است که آثار دخل و تصرف انسان در آن هویداست. نشانه شناس فرهنگی با استخراج مؤلفه‌های این الگو و استفاده از فکت‌های موجود در متن، به تحلیل متن می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش در حوزه نقد و بررسی،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 28

pages  103- 118

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023