اقتصاد فضا و نابرابری‌های منطقه ای؛ نمونه موردی: استان اردبیل

Authors

  • رحیم سرور استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • سعیده علوی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
  • علی عشقیی چهاربرج دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
Abstract:

      شناخت امکانات و تعیین سطوح برخورداری جامعه شهری، نخستین گام در فرآیند توسعه منطقه­ای و کاهش نابرابری­ها برای این جامعه به شمار می‌رود. ارزیابی سطوح نابرابری منطقه­ای و آگاهی از میزان برخورداری نواحی مختلف می­تواند گامی مؤثر در برنامه­ریزی باشد. ابعاد نابرابری در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و زیست‌محیطی قابل‌بررسی است. از میان ابعاد چندگانه نابرابری، بعد اقتصادی بدلیل داشتن ارتباط نزدیک با اشتغال و نقشی که اشتغال در کاهش فقر و نابرابری و بستر­سازی برای دیگر ابعاد دارد دارای اهمیت خاص می­باشد. یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی موجود کشور در عصر حاضر مسئله اشتغال است که نقش اساسی در مهاجرت‌های روستا- شهری و تعادل­های منطقه­ای ایفا می­کند. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، سنجش نابرابری‌های منطقه­ای شهرستان‌های استان اردبیل از بعد اقتصادی می‌باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می­باشد. برای سنجش نابرابری‌های منطقه­ای ازلحاظ شاخص­های اقتصادی از دو مؤلفه ساختار اشتغال و پتانسیل اقتصادی در قالب 26 شاخص استفاده ‌شده است. جامعه آماری شامل10 شهرستان استان اردبیل بر اساس آمار سال 1390 می­باشد. در این پژوهش برای بدست آوردن ضریب اهمیت معیارها از مدل آنتروپی شانون و برای تجزیه ‌و تحلیل داده­ها از مدل تاپسیس استفاده ‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می­دهد که شهرستان اردبیل با میزان تاپسیس 814/0 در رتبه اول و شهرستان‌های سرعین، نمین و گرمی با میزان تاپسیس 252 /0، 240/0، و 216/0 به ترتیب در رتبه­های آخر قرار دارند. بر اساس میزان تاپسیس اختلاف بین اردبیل با گرمی 598/0 می‌باشد که این نشان از نابرابری منطقه­ای میان شهرستان‌های استان اردبیل می­باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اقتصاد فضا و نابرابری های منطقه ای؛ نمونه موردی: استان اردبیل

شناخت امکانات و تعیین سطوح برخورداری جامعه شهری، نخستین گام در فرآیند توسعه منطقه­ای و کاهش نابرابری­ها برای این جامعه به شمار می رود. ارزیابی سطوح نابرابری منطقه­ای و آگاهی از میزان برخورداری نواحی مختلف می­تواند گامی مؤثر در برنامه­ریزی باشد. ابعاد نابرابری در حوزه های مختلف اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و زیست محیطی قابل بررسی است. از میان ابعاد چندگانه نابرابری، بعد اقتصادی بدلیل داشتن ارتباط نز...

full text

شناسایی عوامل کلیدی موثردر ایجاد نابرابریهای منطقه ای استان گلستان

بستر طبیعی منطقه ساحلی شمال در کناره دریای مازندران و مجاورت کوهستان البرز الگوی شکلی خاص و متفاوتی را به لحاظ ساختار فضایی این منطقه تحمیل کرده است . با توجه به ساختار هموژنیکی منطقه و همگنی آن ، نقش برنامه ریزی برای کاهش عدم تعادل های موجود درمنطقه ، بسیار تعیین کننده است. از آنجا که در قسمت شرق منطقه ساحلی شمال ، مولفه های اثر گذار کلاً با قسمت های غربی و میانی منطقه تفاوت فاحش و بنیادینی دار...

full text

ارزیابی عملکرد شهرهای میانی در تعادل جمعیت و اقتصاد منطقه ای (نمونه موردی: شهر فسا- استان فارس)

عدم تعادل و نابرابری­ در نظام­ سکونتگاهی و لزوم دستیابی به توسعه و تعادل منطقه ­ای باعث توجه روزافزون به شهرهای میانی بعنوان یکی از راهبردهای جهانی شده است. اگرچه در متون توسعه منطقه ­ای بر نقش شهرهای میانی بعنوان نوشدارویی در راستای دستیابی به توسعه متعادل منطقه­ ای تأکید شده است، اما ضرورت دارد تا نقش و عملکرد این شهرها مورد ارزیابی دقیق ­تری قرار گیرد. از این ­رو پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤ...

full text

اقتصاد سیاسی فضا و تعادل منطقه ای ایران

برقراری توازن و رسیدن به تعادل در بین مناطق، به عوامل عدیده­ای بستگی دارد که ثروت و قدرت از مهم­ترین آنها به­شمار می­رود. هندسه­ی توزیع و ترسیب این دو عامل، تحت امر جریان اقتصاد سیاسی حاکم بر فضا شکل می­گیرد. با توجه به نقش بنیادین رویکرد اقتصاد سیاسی در تولید فضا و ایجاد ناهمسانی فضایی، در این تحقیق تلاش شده است تحلیلی فضایی از رویکرد اقتصاد سیاسی حاکم بر ایران در دهه­ی اخیر صورت پذیرد و ضمن ا...

full text

سازمان منطقه ای و توازن ژئوپلیتیک (نمونه موردی؛ هند-ویتنام)

   خصومت تاریخی هند ـ پاکستان بر سر کشمیر و رقابت این دو کشور در منطقه، بر محیط امنیتی جنوب آسیا سایه افکنده است. همین امر باعث شده است دو کشور در جستجوی دوستان و متحدانی در سطح منطقه و خارج از منطقه باشند که این امر به نوبه خود باعث شکل­گیری نوعی توازن قوای دو قطبی در جنوب آسیا شده است. این در حالی است که ابتکار عمل پاکستان در سطح منطقه­ای بیشتر از هند بوده و پاکستان در یارگیری منطقه­ای موفق­ت...

full text

ارزیابی عملکرد شهرهای میانی در تعادل جمعیت و اقتصاد منطقه ای (نمونه موردی: شهر فسا- استان فارس)

عدم تعادل و نابرابری­ در نظام­ سکونتگاهی و لزوم دستیابی به توسعه و تعادل منطقه ­ای باعث توجه روزافزون به شهرهای میانی بعنوان یکی از راهبردهای جهانی شده است. اگرچه در متون توسعه منطقه ­ای بر نقش شهرهای میانی بعنوان نوشدارویی در راستای دستیابی به توسعه متعادل منطقه­ ای تأکید شده است، اما ضرورت دارد تا نقش و عملکرد این شهرها مورد ارزیابی دقیق ­تری قرار گیرد. از این ­رو پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 24

pages  59- 72

publication date 2017-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023