اقتدار معلم، اضطراب، افسردگی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، معلم (مربی) را تحت عنوان اسوه امین و بصیر توصیف کرده است. ازجمله ویژگی‌های کلیدی معلم، برخورداری او از انواع مطلوب اقتدار و پرهیز از انواع نامطلوب آن است. معمولاً از دودسته کلی اقتدار حقوقی-محتوایی و صوری-وجودی به ترتیب به‌عنوان مطلوب و نامطلوب نام‌برده می‌شود. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین انواع اقتدار معلم و اضطراب، افسردگی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پرداخته است. این پژوهش ازاین‌جهت که توانسته است یکی از مفاهیم مهم فلسفه تعلیم و تربیت را در پیوند با مفاهیم روان‌شناختی و در قالب پژوهش‌های توصیفی- همبستگی موردبررسی قرار دهد، در نوع خود نوآورانه به شمار می‌رود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته اقتدار معلم و پرسشنامه سلامت روان (دارای دو خرده مقیاس اضطراب و افسردگی) استفاده‌شده است. جامعه آماری عبارت‌اند از کل دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی شهر بجنورد در سال 1393 که 378 نفر آن‌ها به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق نشان داد که بین اقتدار صوری- وجودی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان رابطه معناداری وجود ندارد؛ اما بین این نوع اقتدار معلمان از یک‌سو و افسردگی و اضطراب دانش‌آموزان از سوی دیگر، رابطه مثبت معناداری وجود دارد. بین اقتدار محتوایی- حقوقی معلمان و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معنادار و بین این نوع اقتدار معلمان و افسردگی دانش‌آموزان رابطه منفی معناداری برقرار است.