افزایش کارایی حشره‌کشی و رفع اثر تاخیری خاک دیاتومه‌ی سایان علیه حشرات کامل شپشه‌ی برنج Sitophilus oryzae L. ، در ترکیب با اسانس مورد Myrtus communis L.

چکیده در این پژوهش، اثر حشره‌کشی خاک دیاتومه‌ی سایان در ترکیب با فرمولاسیون ام‌جی حاوی اسانس گیاه مورد Myrtus communis L. روی حشرات کامل شپشه‌ی برنج Sitophilus oryzae، بررسی شد. پنج دز 125/0، 25/0، 5/0، 1 و 5/1 گرم سایان بر یک کیلوگرم غله در ترکیب با چهار غلظت صفر و مقادیر برآورد شده LC10، LC20 و LC50 ام‌جی (به ترتیب برابر با 1267، 1790 و 3451 میکرولیتر بر لیتر هوا) بررسی شدند. آزمایش‌ها در دمای ºC2±26، رطوبت نسبی %5±65 و 16:8 L:D انجام شدند. مرگ و میر حشرات کامل روی دانه‌های گندم پس از 24، 48 و 72 ساعت در چهار تکرار محاسبه گردید. برای بررسی تولید نتاج، حشرات کامل زنده و مرده پس از 72 ساعت از ظروف حذف و تعداد حشرات کامل ظاهر شده (به تفکیک زنده و مرده) پس از 45 و 90 روز شمارش شد. درصد مرگ و میر در ترکیب تیماری سایان به تنهایی پس از 72 ساعت نیز در دز 5/1 گرم بر کیلوگرم برابر با 66/16 درصد بود. استفاده‌ی ترکیبی ظرف 24 ساعت باعث افزایش معنی‌دار میزان مرگ و میر شد به طوری که طی 48 و به ویژه 72 ساعت بسیار قابل توجه بود و از حدود 80 درصد در ترکیب تیماری LC10‌- 125/0 گرم بر کیلوگرم طی 48 ساعت به حدود 100 درصد در ترکیب تیماری LC50- 5/1 گرم بر کیلوگرم رسید. در هیچ یک از ترکیب‌های تیماری حاوی اسانس نتاجی تولید نشد و نتاج نسل‌های F1 و F2 تنها در اثر استفاده‌ی انفرادی از سایان ظاهر شدند. نتایج این تحقیق افزایش قابل توجه اثر حشره‌کشی خاک دیاتومه‌ی سایان و نیز رفع اثر تاخیری آن (کاهش زمان درمعرض‌گذاری از حدود بیش از 14 روز به حدود 72 ساعت) را در ترکیب با اسانس مورد نشان دادند که می‌تواند در امر مبارزه با آفات انباری مورد توجه قرار گیرد.