اسماعیلیه و علوم قرآنی (1)

author

Abstract:

 طرح دیدگاه‌هاى قرآنى و دانشهاى قرآنى اسماعیلیه با استفاده از متون اصلى این فرقه و بررسى آراى ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنى با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهاى قرآنى باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام‌گذارى قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلى، ماهیّت وحى را تبیین مى‌کنند و الفاظ و واژگان قرآن را ساخته پیامبر و معنى و محتواى آیات را از سوى خداوند مى‌دانند. فصاحت و بلاغتِ معانى آیات و خبرهاى غیبى را از وجوه اعجاز قرآن برمى‌شمارند و معتقدند که تحریف لفظى در قرآن صورت نگرفته است امّا آیات قرآن تحریف معنوى شده است. نسخ قرآن به قرآن نزد آنان پذیرفتد است امّا نسخ قرآن به سنّت را نمى‌پذیرند. ایشان معتقدند که آیات قرآن نیاز به تفسیر دارد و از امامان خویش در تفسیر سود برده‌اند و تفاسیرى که ریشه در سخنان پیامبر و ائمه نداشته باشد را نادرست مى‌شناسند. نیز برخى از آنان به حدوث قرآن قائلند. باطنیان تصور خاصى از ظاهر و باطن و تأویل و مثل و ممثول دارند و این مباحث در یکدیگر کاملا تنیده است. مثل و ممثول پایه بحث تأویل و تا حدودى ظاهر و باطن است. مثل و ممثول تنها در آیات قرآن نیست بلکه کل جهان آفرینش از قبیل مثل و ممثول است. آیات قرآن مثل هستند و باید از آنها به ممثول رسید. امثال ناسازگارى مى‌نمایند نه ممثولات. بحث مثل و ممثول پى‌ریزى بحث ظاهر و باطن را ممکن مى‌سازد و ناسازگارى آیات را از میان مى‌برد. امثال در سازواره فکرى اسماعیلیه ظاهر و ممثولات، بطون نامیده مى‌شوند. تمام موجودات از جمله آیات قرآن، ظاهر و باطن دارند. در ادامه، نویسنده از تأویل، تعریف تأویل، آگاهان از تأویل، دلایل تأویل سخن گفته و معتقد است شکل خاص تأویل اسماعیلیه، بسیارى را به ایشان بدبین ساخته است. باطنیان تأویل را ویژه اهل‌بیت)ع( مى‌دانند هر چند برخى در باور ایشان از خواص نیز، تأویل را مى‌دانند. در نگاه ایشان تأویل، در آیات و روایات معصومین ریشه دارد. در پایان نیز به علل رویکرد اسماعیلیه به تأویل اشاره کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اسماعیلیه و علوم قرآنی (۱)

طرح دیدگاه های قرآنی و دانشهای قرآنی اسماعیلیه با استفاده از متون اصلی این فرقه و بررسی آرای ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنی با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهای قرآنی باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام گذاری قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلی، ماهیّت وحی را تبیین می کنند و...

full text

اسماعیلیه و علوم قرآنی (2) تفسیر و تأویل و مثل و ممثول

 طرح دیدگاه‌هاى قرآنى و دانشهاى قرآنى اسماعیلیه با استفاده از متون اصلى این فرقه و بررسى آراى ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنى با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهاى قرآنى باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام‌گذارى قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلى، ماهیّت وحى را تبیین مى‌کنند ...

full text

اسماعیلیه و علوم قرآنی (۲) تفسیر و تأویل و مثل و ممثول

طرح دیدگاه های قرآنی و دانشهای قرآنی اسماعیلیه با استفاده از متون اصلی این فرقه و بررسی آرای ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنی با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهای قرآنی باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام گذاری قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلی، ماهیّت وحی را تبیین می کنند و...

full text

پویایی فقه قرآنی (1)

 چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینه‌هاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژه‌اى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 31

pages  190- 207

publication date 2002-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023