استفاده از روش سطح پاسخ جهت بهینه‌سازی خشک‌کردن فندق در بسترسیال مادون‌قرمز

برداشت اغلب محصولات کشاورزی در رطوبتی صورت می‌گیرد که مناسب انبارداری نمی‌باشد. بنابراین به منظور جلوگیری از فاسدشدن این محصولات، عملیات خشک‌کردن بر روی آن‌ها صورت می‌گیرد. در این پژوهش، از یک خشک‌کن بسترسیال مادون­قرمز برای خشک‌کردن مغز فندق استفاده شد. برای تعیین شرایط بهینه‌ خشک‌‌شدن نمونه‌های فندق از روش سطح پاسخ طرح مرکب مرکزی مرکز سطح (Face-Centered Central Composite Design)، جهت بررسی تأثیر دمای هوا در سه سطح 45، 65 و 85 درجه سلسیوس، سرعت هوا در سه سطح 30/1، 09/3 و 87/4 متر بر ثانیه و توان مادون قرمز در سه سطح 500، 1000 و 1500 وات به‌عنوان متغیرهای مستقل استفاده شد. از روش تجزیه و تحلیل واریانس (عامل عدم برازش و مقدار R2) برای تعیین مطلوبیت مدل استفاده شد. سطوح پاسخ و منحنی‌های تراز برای نشان دادن اثر متقابل متغیرهای مستقل با متغیرهای پاسخ (ضریب نفوذ مؤثر رطوبت، انرژی مصرفی، چروکیدگی و تغییرات کل رنگ (∆E)) ایجاد شد. بر اساس آزمایش‌های انجام شده، شرایط بهینه جهت انتخاب مقادیر بیشینه ضریب نفوذ مؤثر رطوبت و انتخاب مقادیر کمینه انرژی مصرفی، چروکیدگی و تغییرات کل رنگ (∆E) اعمال شد. با توجه به نتایج، شرایط بهینه خشک‌کردن فندق در خشک‌کن بسترسیال مادون قرمز به ترتیب در دمای هوای 96/48 درجه سلسیوس، سرعت هوای 53/1 متر بر ثانیه و توان مادون­قرمز 500 وات تعیین گردید. در این نقطه بهینه، مقادیر متغیرهای پاسخ‌ ضریب نفوذ مؤثر رطوبت، انرژی مصرفی، چروکیدگی و ∆E به ترتیب 10-10×13/3 مترمربع بر ثانیه، 76/18 کیلووات ساعت، 17/11 درصد و 71/3 به‌دست آمدند.