استخراج و وزن دهی شاخص های معرف اصول حکمرانی آب کشاورزی در شبکه های آبیاری و زهکشی خوزستان

Authors

  • سعید برومند نسب استاد گروه آبیاری وزهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  • عادل دحیماوی دانشجوی دکتری منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  • عبدالرسول شیروانیان استادیار بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویجی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس
Abstract:

اصول شفافیت، مشارکت، پایداری، استاندارد‌سازی، نظارت و اثربخشی به عنوان اصول اساسی حکمرانی خوب در مدیریت منابع آب می باشند. در این تحقیق ابتدا، استخراج شاخص‌های معرف اصول حکمرانی آب کشاورزی در استان خوزستان با استفاده از روش دلفی در دستور کار قرار گرفت. سپس وزن هر یک از شاخص‌های استخراج شده، با استفاده از مدل بردار ویژه محاسبه گردید. داده‌های مورد نیاز با طراحی پرسشنامه‌های تخصصی و با استفاده از نظرات متخصصین آب و خاک استان خوزستان به دست آمد. بر اساس نتایج مطالعه، 16 شاخص به عنوان شاخص‌های معرف اصول حکمرانی آب استخراج شدند. همچنین نتایج نشان داد، شاخص‌های مدیریت منابع آب از اصل شفافیت، خودگردانی نظام بهره‌برداری آب کشاورزی از اصل مشارکت و آماده بکار بودن پمپ‌ها از اصل استاندارد‌سازی با مقادیر عددی 211/0، 155/0 و100/0 دارای بیشترین وزن و شاخص‌های دور آبیاری از اصل پایداری، کارایی مدیریت برق تأسیسات از اصل استاندارد‌سازی و نرخ نزاع آبیاری از اصل نظارت، با مقادیر عددی 017/0 ، 019/0 و 027/0 کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. از طرفی دیگر، مجموع مقادیر عددی وزن شاخص‌ها نشان می دهد که در مدیریت منابع آب شبکه‌های آبیاری و زهکشی خوزستان، اصول شفافیت، مشارکت و استاندارد‌سازی در مقایسه با اصول پایداری، نظارت و اثربخشی، بیشتر مورد توجه متخصصین علوم آب وخاک این استان، قرار گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی کارایی مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی در شبکه‌های آبیاری و زهکشی استان خوزستان (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی)

افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر پایداری منابع آب می‌باشد. در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی با بررسی الگوی کشت و نیز کاربرد شاخص‌های بهره-وری اراضی، CPD، BPD و NBPD مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد میانگین کشت گندم در دوره 5 ساله مورد مطالعه(92-1388) نسبت به سطح کشت پیشنهادی طراح 132 درصد افزایش داشته است، این در حالی است...

full text

بررسی میزان املاح و برخی آلاینده‌ها در شبکه آبیاری و زهکشی اراضی کشاورزی دشت شمال خوزستان

رودخانه دز به‌­عنوان منبع اصلی تأمین آب کشاورزی، صنعت و آب آشامیدنی در شمال دشت خوزستان بوده است. امروزه این رودخانه ­به‎دلیل عبور از مناطق مختلف روستایی و شهرک‌­های صنعتی در طول مسیر و ورود آلاینده‌ها در معرض خطر قرار گرفته است. بنابراین مطالعات کیفیت آب برای پایش وضعیت این رودخانه بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش، برای ارزیابی کیفیت آب رودخانه دز از نظر مطابقت با شاخص‌های آبیاری کشاورزی، طی سه ...

full text

بررسی کیفیت آب زیرزمینی در محدوده‌ی شبکه-های آبیاری و زهکشی با اهداف کشاورزی و شرب(مطالعه موردی دشت عباس)

شـناخت کیفیت آب­های زیرزمینی، به عنوان یکی از مهم­ترین و آسیب پذیرترین منابع تأمین آب در دهه­های اخیـر، یـک امر ضروری است. توجه به این موضوع که تصفیه آب کار بسیار حساس و از لحاظ اقتصادی پر هزینه می باشد، بررسی کیفیت منابع آب­های زیر زمینی را ضروری ساخته است. در ایــن تحقیــق به­منظــور بررســی ترکیــب شــیمیایی آب زیرزمینی منطقه، در فصـل تابسـتان سـال 1392 از تعـداد 21 حلقـه چاهک مشاهده­ای نمون...

full text

ارزیابی عملکرد توزیع آب در شبکه آبیاری و زهکشی تجن

تحویل آب به مقدار کافی و در زمان مناسب یکی از اهداف اصلی سیستم¬های توزیع آب در شبکه¬های آبیاری است. شبکه آبیاری تجن یکی از شبکه¬های مهم شمال کشور می¬باشد که از سال 1376 بخش عمده دشت ساری را آبیاری می‌کند. در این پژوهش عملکرد کانال اصلی واحد عمرانی شماره یک شبکه آبیاری تجن با استفاده از شاخص¬های راندمان، کفایت، عدالت و پایداری مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اندازه¬گیری شاخص¬ها ابتدا روابط دبی- اشل...

full text

بررسی بهره‌وری آب آبیاری برای محصول گندم در برخی از شبکه‌های آبیاری و زهکشی استان خوزستان

یکی از شاخص‌های مورد استفاده در مباحث عملکرد گیاه و آب، بهره‌وری از آب است که به صورت نسبت عملکرد محصول به مقدار آب مصرفی تعریف می‌شود. آب مصرفی شامل بارش، آبیاری یا آبیاری به‌علاوه بارش می‌باشد. بهره‌وری از آب مصرفی، بیانگر میزان تولید به ازای واحد نهاده است. با توجه به دوره آماری شش ساله و بر اساس اطلاعات موجود، بهره‌وری آب برای محصول گندم در هر سال زراعی محاسبه و در نهایت میانگین بهره‌وری آن...

full text

ارزیابی عملکرد توزیع آب در شبکه آبیاری و زهکشی تجن

تحویل آب به مقدار کافی و در زمان مناسب یکی از اهداف اصلی سیستم¬های توزیع آب در شبکه¬های آبیاری است. شبکه آبیاری تجن یکی از شبکه¬های مهم شمال کشور می¬باشد که از سال 1376 بخش عمده دشت ساری را آبیاری می کند. در این پژوهش عملکرد کانال اصلی واحد عمرانی شماره یک شبکه آبیاری تجن با استفاده از شاخص¬های راندمان، کفایت، عدالت و پایداری مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اندازه¬گیری شاخص¬ها ابتدا روابط دبی- اشل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 4

pages  226- 238

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023