از سوژۀ جنسی تا سوژۀ انقلابی: بازنمایی زن در گفتمان انقلاب اسلامی

Authors

  • مینا هلالی ستوده کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی (تربیت‌معلم تهران)
  • نرگس نیکخواه قمصری استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان
Abstract:

مقالۀ حاضر با تمرکز بر روابط قدرت و مقاومت مندرج در سرمایۀ‌ کلامی گفتمان‌های رقیبی که در متن منازعۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو دهۀ پیش از انقلاب اسلامی (1357) حاضرند، چگونگی برساخته‌شدن محدودۀ معنایی و ساختار اجتماعی سوژۀ زن انقلابی را نشان می‌دهد. بدین‌منظور، با تکیه بر بنیان نظری و روش‌شناسی که از پیوند استراتژیک امکانات مفهومی نظریۀ گفتمانی لاکلاو و موفه و نظریۀ تاریخی–گفتمانی وداک برآمده است، نگاهی گذرا به سوژگی زنانه در گفتارِ مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی دوران مزبور، یعنی محمدرضا پهلوی و امام‌خمینی(ره)، افکنده و در پیوند با رخدادهای زمینه، فرایند واسازی گفتمان‌های سنتی و مدرن و در پی آن ساخت‌زدایی از «زن به‌عنوان سوژۀ صرفاً جنسی یا جنسیتی» را در پرتو ظرفیت‌های زبانی اندیشه‌پردازان شاخص انقلاب اسلامی ـ‌آیت‌اله مطهری، دکترشریعتی و امام‌خمینی(ره)ـ بررسی کرده‌ایم. سپس چگونگی شکل‌گیری مفهوم «زن به‌عنوان سوژۀ انسانی» را درون شبکه‌های معنایی صورت‌بندی گفتمان انقلاب اسلامی به تصویر کشیده‌ایم.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی سوژۀ زن در فضای گفتمانیِ سینمای ایران (تحلیل گفتمان موردی فیلم‏های لیلا، دو زن و جدایی نادر از سیمین)

یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانه‏ها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانه‏های تصویری انتخاب شده‏ است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلم‏های سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‏کنند بشناسیم. در این مقاله، بر پایة نظریات لاکلا و موفه در مورد جامعه، سیاست، سوژ...

full text

از گفتمان انقلاب اسلامی تا گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی

یکی از پیامدهای مهم انقلاب اسلامی و شاید یکی از چشمگیرترین تحولاتی که دوران پساانقلاب را از دوران پیش از آن متمایز می­کند سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. برخی حتی ممکن است تا جایی پیش روند که بگویند سیاست خارجی یکی از ارکان مهم هویت­بخش جمهوری اسلامی است و بر همین اساس، شاید بتوان آن را به درستی از کانون‌های مهم مطالعات پساانقلابی قرار داد. این مقاله تلاشی است در جهت فهم تأثیر تکوینی انقلاب اسلا...

full text

واکاوی سوژۀ زن در فضای گفتمانیِ سینمای ایران (تحلیل گفتمان موردی فیلم‏های لیلا، دو زن و جدایی نادر از سیمین)

یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانه‏ها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانه‏های تصویری انتخاب شده‏ است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلم‏های سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‏کنند بشناسیم. در این مقاله، بر پایة نظریات لاکلا و موفه در مورد جامعه، سیاست، سوژ...

full text

سنجش دو گفتمان انقلابی و ملّی در قلمرو جغرافیای امنیّتی جمهوری اسلامی ایران (از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون )

در این نوشتار تلاش بر آن بوده تا به تحلیل و بررسی دو گفتمان امنیتی موجود و سیر تکوینی آن در نظام سیاسی ایران پرداخته شود. گفتمان نخست که مایه های تئوریک خویش را از اندیشة سیاسی اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اخذ نموده، به نام گفتمان انقلابی تفسیری فرا ملّی امّت محور و حتی جهانی (مستضعفین جهان) از امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌نماید. این گفتمان تا پایان جنگ عراق علیه ای...

full text

گفتمان انقلاب اسلامی و حوزه ی علمیه ی انقلابی از دیدگاه مقام معظم رهبری

"اسلام انقلابی" مقولهای است که در قرن معاصر مورد توجه تمامی دین داران عالم قرار گرفته است. گفتمان انقلاب اسلامی که برای اولین بار حاکمیت و تأثیر دین بر ساحت های زندگی بشر را به نمایش گذاشته است، دارای شاخصهها و مبانی و ارزش هایی است که هویت دینی انسان ها را با مفهومی به نام انقلابی گری گره زده است. انقلابی گری از مفاهیمی است که کارایی و جامعیت دین و وظیفهی دینی را در گفتمان انقلاب اسلامی حدوثا ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  150- 170

publication date 2013-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023