ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب با استفاده از مدل استنتاج فازی (مطالعۀ موردی: دشت مرودشت)

آب‏های زیرزمینی از منابع مهم بهره‏برداری در مناطق خشک و نیمه‏خشک‌اند. برداشت بی‏رویۀ آب‏های زیرزمینی و افزایش آلودگی‏های زیست‏محیطی، سبب شده که بررسی کیفیت آب‏های زیرزمینی این دشت امری مهم تلقی شود. در مطالعۀ حاضر با توجه به قابلیت‏های روش فازی سعی بر مقایسۀ روش‏های مرسوم قطعی و مدل استنتاج فازی ممدانی شده است. از داده‏های 30 حلقه چاه عمیق و نیمه‏عمیق طی سال آبی 1389ـ 1390 به‏منظور بررسی کیفیت آب شرب دشت مرودشت استفاده‏ شده و با طراحی یک سیستم استنتاج فازی با استفاده از توابع عضویت و ترکیب این توابع بر اساس قوانین «اگر_آن‌گاه» فازی کیفیت نهایی آب از نظر شرب تعیین شده است. با توجه به نتایج پژوهش در روش قطعی تعداد نُه، 10 و 11 چاه به‌ترتیب در ردۀ مطلوب، قابل ‏قبول و غیرقابل ‏قبول قرار گرفته، این در حالی است که در روش ارزیابی استنتاج فازی به‌ترتیب هشت، نُه و 13 چاه در ردۀ مطلوب، قابل ‏قبول و غیرقابل ‏قبول قرار گرفته است؛ که تفاوت این دو روش را می‏توان به مقادیر فراسنج‏های کیفی حدی در نظر گرفت. پهنه‏بندی شاخص کیفی آب زیرزمینی دشت نشان داد بیشترین مساحت اختصاص داده‏شده مربوط به کیفیت غیرقابل‏ قبول که برای روش استنتاج فازی 83/50 درصد و برای روش قطعی 45/51 درصد برآورد شده و طبقۀ مطلوب در روش قطعی و فازی به‌ترتیب 76/28 و 85/26 درصد و طبقۀ قابل ‏قبول نیز در روش قطعی و فازی به‌ترتیب 79/19، 32/22 درصد است. اعتبارسنجی با استفاده از روش میـانگین نـسبی مربـع خطاها (RMSE) برای دو روش قطعی و فازی به‌ترتیب برابر با 98/12 و 68/8 به دست آمده است؛ بنابراین روش استنتاج فازی را می‏توان ابزاری ساده و مفید برای سنجش کیفیت آب برای مصارف شرب معرفی کرد.