ارزیابی و پیش‌بینی تغییرات کاربری زمین شهری در شهر لاهیجان

در سال‌های اخیر، تغییرات کاربری زمین در شهرهای مختلف ایران، موجب به‌وجودآمدن مشکلاتی مانند افزایش دمای سطح زمین، آلودگی محیط‌زیست، کاهش اراضی کشاورزی و غیره شده است. افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین در شهر لاهیجان در چند دهة اخیر، موجب تغییرات کاربری زمین شده است؛ از این‌رو سنجش وضعیت این تغییرات در دهه‌های اخیر و پیش‌بینی تغییرات آتی ضرورت پژوهش حاضر است. با استفاده از فناوری سنجش‌ازدور می‌توان میزان تغییرات کاربری زمین را بررسی کرد. در این پژوهش تصاویر سنجش از راه دور، در سال‌های 1999، 2008 و 2018 تهیه شده است. به‌منظور طبقه‌بندی تصاویر سنجش از راه دور از روش خوشه‌بندی در نرم‌افزار GIS استفاده شد. سرانجام نیز پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در سال 2028، با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف در نرم‌افزار TerrSet صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد مساحت پوشش گیاهی از سال 1999 تا سال 2008 به میزان 88/9 درصد و در بازة سال‌های 2008 تا 2018 به میزان 62/7 درصد کاهش ‌یافته است. درمقابل محیط انسان‌ساخت در مقایسه با محیط طبیعی افزایش یافته است. نتایج مقایسة مساحت کاربری پوشش گیاهی و مناطق انسان‌ساخت در پیش‌بینی مارکوف برای سال 2028، نشان‌دهندة افزایش قابل‌توجه محیط انسان‌ساخت به محیط طبیعی با پوشش گیاهی است. پیش‌بینی صورت‌گرفته نیز نشان می‌دهد، مساحت محیط طبیعی در شهر لاهیجان در سال 2028، به میزان 31/35 درصد در مقایسه با سال 2018 کاهش خواهد یافت. در مقابل محیط انسان‌ساخت افزایش چشم‌گیری یافته است و 85/93 درصد از کل مساحت شهر لاهیجان را به خود اختصاص خواهد داد. برای کاهش این روند می‌توان سیاست‌های متفاوتی از قبیل نظارت بر ساخت‌وسازهای بی‌رویه و حمایت از مالکان دارای زمین‌های کشاورزی را درپیش گرفت.