ارزیابی و برآورد ظرفیت‌های صادراتی محصولات صنایع غذایی ایران به بازار روسیه

توسعۀ تجارت ایران با تنگناهای داخلی ‌و خارجی متعدد از جمله محدودیت دسترسی به بازارهای هدف روبه‌رو است. با آغاز به‌کار اتحادیۀ اقتصادی اوراسیایی، با محوریت روسیه عضو مهم آن، توسعۀ صادرات ‌و دسترسی به بازار روسیه، موضوع اصلی است. این نوشتار در پی آن‌ است که بداند ظرفیت وارداتی روسیه برای محصولات ‌غذایی صادراتی ایران به چه میزان است و در دهۀ اخیر چه تغییر و تحول‌هایی را شاهد بوده است؟ چه میزان از ظرفیت صادراتی محصولات غذایی ایران به بازار روسیه استفاده نشده است و چه اقدام‌هایی باید برای توسعۀ صادرات به بازار روسیه انجام شود ‌و چه راه‌کارهایی اندیشیده شود؟ این نوشتار با ارزیابی عملکرد صادرات ‌ایران ‌‌و چشم‌انداز تقاضای وارداتی محصولات غذایی روسیه، ظرفیت صادرات محصولات غذایی ایران به بازار روسیه را مطالعه می‌کند. عملکرد صادرات محصولات غذایی ایران به بازار روسیه از یک‌سو روند، ترکیب (تنوع‌) و پویایی صادرات ‌محصولات غذایی ایران ‌‌و از سوی دیگر به جدایی محصولات غذایی (ردیف تعرفه‌ شش رقم نظام هماهنگ) از جنبۀ تغییرهای روند، ترکیب ‌(تنوع) کالایی ‌‌و مزیت‌های نسبی، حکایت از آن دارد که شکاف بزرگی وجود دارد میان آنچه هست‌‌ و آنچه باید باشد. در واقع، از برآورد ظرفیت‌های ‌صادراتی ‌و تجزیه ‌و تحلیل چشم‌انداز تقاضای‌ وارداتی محصولات‌ غذایی در بازار روسیه، نتیجه می‌شود که ظرفیت‌ صادراتی به‌نسبت زیادی در محصولات غذایی به بازار روسیه- از نظر تعداد، تنوع‌، ارزش و ظرفیت صادراتی- استفاده نشده وجود دارد. در زنجیرۀ ارزش محصولات غذایی، در حال حاضر ایران در ابتدای زنجیره، بدون ارزش‌افزودۀ بالاتر و بیشتر به محصولات غذایی که دارای محتوای داخلی بالاتری است، اتکا دارد. بنابراین پیشنهاد می‌شود به تنوع ‌و تفاوت محصول، صرفه‌های مقیاس، تحولات ساختاری ‌و برتری‌های رقابتی درون‌زای محصولات غذایی توجه کافی و اهتمام ویژه شود.