ارزیابی واکنش برخی ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحله گیاهچه ای

Authors

  • احمد مجیدی مهر دانشجوی دکتری، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، گرگان
  • رضا امیری فهلیانی استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج
Abstract:

برنج از مهم‌ترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است و شوری یک عامل محدود­کننده مهم در تولید این محصول است. در این آزمایش 11 ژنوتیپ­ برنج به‌صورت کرت­های خرده شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در تابستان 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج، انجام گرفت. کرت اصلی تنش شوری در 4 سطح (0، 44،­ 88 و 132 میلی­ مولار) و کرت فرعی شامل 11 ژنوتیپ برنج (غریب، محلی ­یاسوج، چمپا و شهری ­لوداب، 304، لنجان­ عسکری، کامفیروز، دم­سیاه ممسنی، موسی­ طارم، حسن­ سرایی و دولار) بود. صفات مورد ارزیابی شامل شاخص­ های فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و ­Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ و عملکرد دانه بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که صفات شاخص­های فلورسانس کلروفیل (به ترتیب F0 ، Fm ، Fv و ­Fv/Fm)، سبزینگی، قندهای محلول، پرولین و پروتئین برگ تحت تأثیر اثر متقابل شوری و ژنوتیپ قرار گرفتند. با افزایش شدت تنش، تجمع پرولین، پروتئین و قندهای محلول برگ در گیاهان تحت سطوح شوری افزایش یافت، ولی ژنوتیپ­ها از این نظر با هم اختلاف داشتند. افزایش سطح تنش شوری سبب کاهش محتوای نسبی کلروفیل و عملکرد دانه گردید. مقایسه میانگین­ های ژنوتیپ­ های برنج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ لنجان عسکری و کمترین آن به ژنوتیپ دولار تعلق داشت. در تجزیه خوشه ­ای با روش حداقل واریانس وارد در شرایط تنش شوری، ژنوتیپ­ها در 4 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین خوشه اول و چهارم مشاهده شد که می­توان از ژنوتیپ­های این دو خوشه برای برنامه اصلاحی مثل هتروزیس و تفکیک متجاوز استفاده کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (Oryza sativa L.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به‌منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو‌عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

full text

ارزیابی واکنش لاین‏ های موتانت برنج (oryza sativa l.) به تنش شوری در مرحلۀ گیاهچه‏ ای

به منظور بررسی تأثیر جهش‏زاهای شیمیایی بر رقم برنج ’طارم محلی‘ در شرایط تنش شوری، بذور رقم برنج ’طارم محلی‘تحت تیمار دو موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (14 میلی‏مولار) و سدیم آزید (2 میلی‏مولار)، قرار گرفت و در نسل دوم بوته‏هایی که از نظر صفات مهم اقتصادی مطلوب بودند، انتخاب شدند. گیاهچه‏های حاصل از این بوته‏ها در نسل سوم با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی...

full text

بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه ای برنج (Oryza sativa L.)

تنش شوری می­تواند مرحله گیاهچه­ای برنج را تحت تأثیر شدید قرار دهد. به منظور بررسی تأثیر اشعه لیزر بر صفات مرتبط با تحمل به شوری در مرحله گیاهچه­ای برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل شامل لیزر در دو سطح (استفاده و عدم استفاده)، ارقام شامل حساس (رقم IR29) و متحمل (رقم FL478) و شوری در چهار سطح صفر، 30،  60  و 90 میلی مولار کلرید سدیم خالص در سه تکرار به صورت ...

full text

بررسی اثر تنش شوری ژنوتیپ های برنج در مرحله جوانه زنی(Oryza sativa L.)

سابقه و هدف: مرحله جوانه زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشدی آن ها است که اغلب تحت تاثیر تنش های محیطی به ویژه شوری قرار می گیرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثرات شوری کلرید سدیم بر جوانه زنی ارقام بومی برنج و شناسایی مقاوم ترین رقم نسبت به شوری می باشد.مواد و روش ها: به منظور بررسی جوانه زنی سه رقم برنج به نام های غریب، موسی طارم و ابجی بوجی در سطوح مختلف شوری آزمایشی در قالب طرح پای...

full text

ارزیابی واکنش ژنوتیپ‌های برنج به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی

In order to evaluate the response of rice genotypes to salinity stress, 16 rice genotypes were assessed to 4 salinity levels (0, 4, 8, 12, dS/m) through a split plot experiment based on completely randomized design at germination stage .Germination percentage, germination rate, length of radicle, length of shoot, radicle dry weight, shoot dry weight, total biomass, and total radicle-shoot weigh...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 4

pages  1293- 1306

publication date 2020-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023