ارزیابی میزان تراکم و ارتباط آن با آسیب‌پذیری لرزه‌ای (نمونه موردی: منطقه چهار شهرداری تهران)

وضعیت تراکم در کلان‌شهرهای کشور ازجمله تهران، با افزایش شدید جمعیت و بدون توجه به آثار اجتماعی، اقتصادی، روانی، فضایی-کالبدی و زیست‌محیطی مشکلات و مسائلی را به وجود آورده که توجه مدیران و برنامه­ریزان شهری را به­خود جلب نموده است. پژوهش حاضر به­دنبال دست‌یابی به یک چارچوب مناسب از تراکم (تراکم جمعیتی، تراکم ارتفاعی و تراکم کاربری) در سطح نواحی نه‌گانه در منطقه چهار شهر تهران می­باشد و در ادامه تأثیر تراکم بر افزایش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله را ارزیابی می­کند. ماهیت پژوهش کاربردی و روش بررسی پژوهش با استفاده از مدل‌های فازی، همبستگی و رگرسیون خطی چندمتغیره می‌باشد. روش جمع‌آوری داده­ها در این پژوهش به صورت اسنادی و پیمایشی است. بر همین اساس با استفاده از روش مجموع ساده وزنی فازی (FSAW) مشخص گردید که ناحیه 6 (رتبه تراکمی: 46/1) و ناحیه 5 (رتبه تراکمی: 48/2)؛ به ترتیب بالاترین میانگین رتبه تراکم را به­خود اختصاص داده‌اند؛ و به­عبارتی عمده تراکم‌های جمعیتی، کاربری و ارتفاعی منطقه چهار شهرداری تهران، در این نواحی بوده­اند. هم­چنین با استفاده از همبستگی و نیز رگرسیون خطی چندمتغیره ارتباط آسیب‌پذیری با انواع تراکم مورد بررسی قرار گرفت و مشخص‌ شد که ضرایب همبستگی چندگانه این سه متغیر مستقل با متغیر وابسته (یعنی آسیب‌پذیری مساکن)، برابر با 754/0 است؛ و نیز ضریب رگرسیون تراکم‌های سه‌گانه بیانگر این بوده است که ضریب رگرسیون تراکم جمعیتی برابر با 738/0، ضریب رگرسیون تراکم ساختمانی برابر با 308/0 ضریب رگرسیون تراکم کاربری برابر با 165/0 بوده است که در حقیقت بیش­ترین ضریب متعلق به تراکم جمعیتی در سطح نواحی نه‌گانه منطقه چهار شهر تهران است.