ارزیابی مولفه‌های شهروند هوشمند در فضاهای شهری با رویکرد انتقادی بر نظریه رشد هوشمند شهری (مورد: محله ولنجک، منطقه 1 شهر تهران)

مقدمه و هدف پژوهش: مولفه شهروند هوشمند در سایه نظریه رشد هوشمند شهری به فراموشی سپرده شده است بگونه­ای که در قالب این نظریه، اغلب برنامه‌ریزان و طراحان شهری تنها به بررسی شاخص­های اقتصاد و خدمات هوشمند در شهر می­پردازند و سبک زندگی و فرهنگ شهروندان را به کمتر مورد توجه قرار می­دهند. در همین راستا در این پژوهش محله ولنجک به عنوان یکی از محلات چندکارکردی و برنامه­ریزی شده شهر تهران در منطقه یک، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است تا شاخص­های شهروند هوشمند و مولفه­های تاثیرگذار بر آن مورد ارزیابی قرار گیرد. روش پژوهش: روش پژوهش بصورت توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی-توسعه­ای می­باشد. حجم نمونه با توجه به شیوه نمونه­گیری غیرتصادفی-دردسترس به تعداد 60 نفر انتخاب شده­اند. داده­ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده است. داده­های گردآوری شده وارد نرم افزار spss شده و در تحلیل آن از آزمون­های T مستقل، همبستگی اسپرمن و رگرسیون استفاده شده است. یافته‌ها: یافته­های پژوهش حاکی از آن است که محله ولنجک دارای سطح متوسطی از شهروندان هوشمند است. نتایج آزمون T نشان می­دهد که شاخص اجتماع­محوری با میانگین 2.58 دارای کمترین میانگین و شاخص طبیعت­دوستی با میانگین 2.40 دارای بیشترین میانگین است. همچنین بر اساس نتایج آزمون اسپرمن و رگرسیون بین متغیرهای فردی و رفتار هوشمند شهروندان همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: ضرورت دارد تا با تکیه بر ظرفیت­های اجتماعی، پیشنهاداتی همانند توانمندسازی شهروندان برای حضور در نهادهای مردم­محور ارائه گردد که عاملی موثر در تقویت هوشمندی شهروندان است.