ارزیابی منطقه‌ای مخاطرۀ سیل در مقیاس زیرحوضه با استفاده از سنجش از دور و مدل منطق فازی (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مرند)

Authors

  • شهرام روستائی استاد گروه سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
  • هاشم رستم‌زاده استادیار گروه آب و هواشناسی، دانشکدۀ برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
Abstract:

ازجمله مهم‌ترین مخاطرات تهدیدکنندۀ جوامع بشری سیل است. در پژوهش حاضر با یکپارچه‌سازی مدل منطقی برآورد رواناب اوج، به ارزیابی مخاطرۀ سیل حوضۀ آبخیز مرند در مقیاس زیرحوضه با استفاده از سنجش از دور و GIS پرداخته شده است. پس از تعیین ضریب رواناب با استفاده از لایه‏های پوشش/کاربری اراضی تهیه‌شده از تصاویر ماهوارۀ Sentinel 2A، نقشۀ شیب تهیه‌شده از DEM 30 متری سنجندۀ ASTER و گروه‏های هیدرولوژیک خاک، با استفاده از میزان تعیین‌شده که با محاسبۀ زمان تمرکز زیرحوضه‏ها تعیین شد، رواناب اوج برای همۀ زیرحوضه‏ها محاسبه شد. در ادامه، با استفاده از تابع عضویت خطی در مدل منطق فازی، یکپارچه‌سازی دو لایۀ رواناب اوج‏ تهیه شده و لایۀ ارتفاع، بین صفر و یک فازی‏سازی شدند و سپس با اعمال همپوشانی ضربی وزن‏های مشخص براساس شاخص مخاطرۀ سیل (FHI)، به هریک از این دو لایه و سپس جمع نتایج آنها، نقشۀ توزیع مخاطرۀ سیل تهیه شد. با کلاس‏بندی نقشۀ مخاطرۀ تهیه‌شده در پنج کلاس شامل بسیار کم‏خطر، کم‌خطر، متوسط، پرخطر و بسیار پرخطر با نتایج به‌دست‌آمده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مشارکتی یا PGIS و ورود این اطلاعات به ماتریس درهم‌ریختگی میزان دقت نقشه‏های تهیه‌شده 83/87 درصد تعیین شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی خطر فرسایش آبی با استفاده از مدل ICONA (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز تنگ بستانک شیراز)

فرسایش خاک یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در جهان محسوب می شود و تاثیرات مخربی به تمام اکوسیستم های طبیعی و تحت مدیریت انسان دارد، لذا یافتن راه حل های سریع و به موقع الزامی به نظر می رسد، از جمله ی این راه حل ها کاربرد مدل ICONA می باشد که توسط انجمن علمی حفاظت ازطبیعت اسپانیا ارائه شده است. درمیان بسیاری از روش ها برای پیش بینی فرسایش با استفاده از GIS وRS ، نتایج شبیه س...

full text

ارزیابی آثار محیط‌زیستی با استفاده از مدل استنتاج منطق فازی (مطالعۀ موردی: سد کمال صالح)

از مهم‌ترین مسائل فرایند ارزیابی آثار محیط‌زیستی تعیین اهمیت اثر است. مسئلۀ اصلی در خصوص ارزیابی آثار بوم‌شناختی این است که نمی‌توان آن‌ها را در یک الگوریتم فرموله کرد، زیرا عناصر حیاتی و هم‌‌کنشی‌‌های آن‌ها را نمی‌‌توان به طور کامل و غیرمبهم مشخص کرد. از طرف دیگر، ناهمگونی فضایی سیستم‌‌های بوم‌‌شناختی و پیچیدگی‌‌های تصمیم‌‌گیری کار ارزیابی را دشوارتر کرده‌‌اند، بدین جهت مفهوم آثار محیط‌‌زیستی ...

full text

اولویت‌بندی مکانی عملیات کاهش سیل و کنترل فرسایش با استفاده از روش منطق فازی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز فورگ)

امروزه، اجرای عملیات آبخیزداری، عموماً، بر پایة معیار‌‌‌هایی مانند موقعیت استراتژیک حوزه، اشتیاق مردم، فقر، سیل‌خیزی، فرسایش خاک، و نظایر آن صورت می‌گیرد؛ این موضوع باعث شده در برخی موارد نتایجی معکوس و برخلاف اهداف اولیه حاصل شود. از طرفی، منطق فازی قادر به مدیریت محدودة وسیعی از گزینه‌‌‌های تصمیم‌گیری است. تعیین حوزه‌‌‌هایی با تولید رسوب و سیل‌خیزی بالا و اولویت‌بندی اجرای عملیات آبخیزداری، با...

full text

ارزیابی آثار محیط زیستی با استفاده از مدل استنتاج منطق فازی (مطالعۀ موردی: سد کمال صالح)

از مهم ترین مسائل فرایند ارزیابی آثار محیط زیستی تعیین اهمیت اثر است. مسئلۀ اصلی در خصوص ارزیابی آثار بوم شناختی این است که نمی توان آن ها را در یک الگوریتم فرموله کرد، زیرا عناصر حیاتی و هم کنشی های آن ها را نمی توان به طور کامل و غیرمبهم مشخص کرد. از طرف دیگر، ناهمگونی فضایی سیستم های بوم شناختی و پیچیدگی های تصمیم گیری کار ارزیابی را دشوارتر کرده اند، بدین جهت مفهوم آثار محیط زیستی اغلب مبهم...

full text

ارزیابی روش شماره منحنی رواناب به کمک سنجش از دور و مدل HEC_HMS (مطالعۀ موردی: حوضه آبخیز منصورآباد بیرجند)

روش شمارۀ منحنی رواناب، ساده و دارای کاربرد فراوان و مؤثر در تعیین رواناب می­باشد. در این مطالعه، نقشۀ شمارۀ منحنی رواناب حوضۀ آبخیز منصورآباد بیرجند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهوارۀ لندست (ETM+) و براساس فاکتورهایی مانند گروه هیدرولوژی خاک، کاربری اراضی و پوشش­گیاهی تعیین شده است. نقشۀ وضعیت پوشش زمین با کمک شاخصهای NDVI و VI تهیه شده و حوضه به سه کلاس مرتع خوب، نسبتاً فقی...

full text

بهینه‌سازی کاربری اراضی با استفاده از ترکیب روش‌های برنامه‌ریزی خطی فازی و تخصیص چند‌هدفۀ اراضی (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز چلگرد)

در چند دهۀ گذشته از مدل‌های متعددی مانند مدل برنامه‏ریزی خطی برای مدیریت حوضه‏های آبخیز و تعیین الگوی کشت بهینه در برنامه‏ریزی‏های کشاورزی استفاده شده است. روش‏های مدیریت و برنامه‏ریزی برای تخصیص بهینۀ منابع به‌منظور به‌دست‌آوردن بیشترین منافع از مهم‌ترین ابزارهای کاربردی در زمینه‏های مختلف از جمله منابع طبیعی مانند منابع آب هستند. در این تحقیق با استفاده از روش‌‌های بهینه‌سازی، از یک مدل تک‌هد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 3

pages  829- 841

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023