ارزیابی مقاومت تعدادی از ژنوتیپ‌های سویا نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی (Macrophomina phaseolina) در شرایط مزرعه

با توجه به اهمیت بیماری پوسیدگی زغالی سویا، تعداد یکصد و سی ژنوتیپ سویا در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار به مدت دو سال (1393 و 1394) در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد دانه و شاخص‌های مربوط به بیماری شامل طول زخم، نسبت طول زخم به طول بوته، درصد بوته‌های آلوده و تعداد میکرواسکلروت‌ها در ساقه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان دادکه در شرایط تنش بیماری کمترین درصد کاهش عملکرد دانه در بوته مربوط به ژنوتیپ شماره 45 (11/1 درصد) و بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ شماره 11 (96/60 درصد) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ‌های شماره 1، 3، 4، 5، 10، 12، 20، 24، 30، 31، 32، 40، 41، 43، 45، 46، 50، 53، 54، 63، 64، 66، 74، 76، 77 و 115 ضمن داشتن درصد کاهش عملکرد کمتر فاقد علائم بیماری بودند که به عنوان مقاوم شناسائی شدند. ژنوتیپ‌های شماره 6، 11، 59، 58، 57، 55، 42، 35، 33، 25، 18، 13، 129، 124، 123، 111، 109، 97، 93، 86، 78، 72، 70، 62 و 130دارای درصد کاهش عملکرد و میزان بیماری بالاتر و به عنوان حساس نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی شناخته شدند. همبستگی بین درصد کاهش عملکرد دانه با طول زخم (**62/0=r) و درصد بوته‌های آلوده (*53/0=r) مثبت و معنی‌دار بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که دو متغیر طول زخم و درصد بوته‌های آلوده مجموعاً بیش از 61 درصد تغییرات موجود بین درصد کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ‌هارا در شرایط تنش بیماری توضیح دادند.