ارزیابی مدل‌های پهنه‌بندی آماری دومتغیره زمین‌لغزش، با استفاده از GIS در حوضه آبخیز دز علیا

شناسایی و تأثیر حرکات توده‌ای به عنوان یکی از جلوه‌های فرسایش در تهدید مناطق مسکونی، مزارع، مخازن سدها، جاده‌ها و جز اینها اهمیت ویژه‌ای دارد. منطقه پیشکوه با وسعت 127 کیلومترمربع در غربی‌ترین بخش استان اصفهان و در 80 کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر قرار دارد. به‌منظور انجام مطالعات ابتدا با استفاده از عکس هوایی، داده‌های ماهواره‌ای Landsat TM و پیمایش صحرایی پراکنش زمین‌لغزش‌ها در گستره مورد مطالعه مشخص گردید. در مرحله بعد عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش شامل لیتولوژی، شیب، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، بارندگی سالیانه و پوشش گیاهی شناسایی گردید. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم‌افزارهای ILWIS و Arc GIS و براساس پارامترهای مؤثر در لغزش، نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش تهیه گردید. برای انجام پهنه‌بندی منطقه، از روش‌های دومتغیره آنالیز ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح استفاده شد. در نهایت مشخص گردید که پارامترهای لیتولوژی، پوشش گیاهی و بارندگی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش به‌شمار می‌آیند. مقایسه دو روش پهنه‌بندی آماری دو متغیره با استفاده از دو شاخص LI و DR، نشان می‌دهد که روش آنالیز ارزش اطلاعاتی، پهنه‌های با خطر بالا و بسیار بالا را بهتر از روش تراکم سطح از هم متمایز می‌کند. همچنین در هر دو روش، پهنه‌های با خطر کم و متوسط به خوبی از یکدیگر متمایز نمی‌شود. بنابراین روش پهنه‌بندیِ ارزش اطلاعاتی در مقایسه با روش تراکم سطح برای منطقه مورد مطالعه مناسب‌تر است و ارجحیت دارد.