ارزیابی مخاطرات دمایی منطقه جنوب شرق ایران

Authors

  • باعقیده, محمد دانشگاه حکیم سبزواری- گروه جغرافیا
  • صفرزایی, نعمت اله دانشگاه حکیم سبزواری - گروه جغرافیا
Abstract:

مقدمه: زیر بنای مدیریت بحران و سوانح طبیعی بر پیش آگاهی قبل از وقوع رخداد بنا نهاده شده است. اتخاد تمهیدات لازم برای کاهش ریسک مخاطرات اقلیمی همواره مورد توجه بوده است. هر ساله مخاطرات مختلفی در ایران رخ می­دهد. مخاطرات اقلیمی براساس چشم‌اندازهای جغرافیایی هر منطقه از کشور، با ریسک مالی و جانی خاصی همراه می‌باشند. در منطقۀ جنوب شرق ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و چشم­انداز طبیعی منطقه، مخاطرات دمایی بیشتر خودنمایی می­کنند. تحقیق حاضر با هدف بررسی و تعیین الگوی مکانی مخاطرات دمایی براساس تحلیل­های مکانی در محیط سامانۀ اطلاعات جغرافیایی انجام شده است. روش: این مطالعه از نوع تحقیقات کاربردی با روش اسنادی- آماری می‌باشد. در این خصوص از پایگاه دادۀ بلندمدت کمینه­ها و بیشینه­های دمایی ایستگاه‌های هواشناسی در دوره آماری (1394-1379) به منظور سنجش مخاطرات دمایی شامل امواج گرمایی (شدید، متوسط، ضعیف، مجموع)، سوزباد (شدید، متوسط، ضعیف ومجموع) و یخبندان (تابشی، وزشی و مجموع) استفاده گردید. در ادامۀ رابطۀ بین مخاطرات دمایی ­و شرایط جغرافیایی براساس مدل همبستگی پیرسون در محیط نرم‌افزار SPSS بررسی گردید و سپس با استفاده از قابلیت­های سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، مناطق با مخاطرات دمایی یکسان به صورت پهنه­های مختلف مشخص شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که بالاترین رخداد مخاطرۀ امواج گرمایی شدید در شمال استان سیستان و بلوچستان در منطقه زابل و زهک رخ داده است. بالاترین فراوانی وقوع مخاطره سوزباد، در بخش مرکزی استان متمایل به شمال شرق با محوریت ایستگاه‌های زاهدان و خاش مشاهده شد. بیشترین تراکم وقوع مخاطرۀ یخبندان­های تابشی در ناحیه شرقی استان منطبق بر محور زاهدان، خاش و سراوان بوده است. در نواحی شرقی و مرکزی منطقۀ سیستان و بلوچستان، رخدادهای بیشتری از انواع یخبندان را تجربه می­کنند. از شمال به جنوب منطقه از فراوانی و شدت یخبندان­ها کاسته می­شود.  نتیجه­ گیری: وقوع مخاطرات دمایی یکی از ویژگی‌های بارز مناطق خشک می­باشد. مخاطرات دمایی به‌خصوص امواج گرمایی و سوزبادها تابع مؤلفه­های مکان هستند و با تغییرات عرض جغرافیایی و ارتفاع رفتار متغیری از خود نشان می‌دهند. به‌طوری که زاهک و زابل بیشترین امواج گرمایی با ارتفاع کمتر و خاش و زاهدان بیشترین سوزبادها را دارند. مناطق نزدیک به نوار ساحلی مانند نیک­شهر و چابهار از مخاطرات دمایی کمتری برخوردارند. شناسایی و تعیین الگوی فضایی مخاطرات دمایی برای اتخاذ تصمیم‌های کارآمد و پیاده‌سازی برنامه­های پیشگیرانۀ قبل از وقوع بحران حائز اهمیت است.   

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش باد 120 روزۀ سیستان در وزش دمایی شرق و جنوب ‏شرق ایران

برای بررسی اثرهای دمایی باد 120 روزة سیستان طی دورة 1993ـ2012 با استفاده از آزمون‏ تحلیل‏ عاملی و خوشه‏بندی دو الگوی اصلی وزش باد شمالی (باد 120 روزة سیستان) و باد شرقی شناسایی شد و مشخص گردید که در الگوهایی با وزش باد شرقی هسته‏ای از وزش دمایی منفی در شرق ایران و مرکزی از وزش دمایی مثبت در مناطق مرکزی‏تر فلات ایران شکل می‏گیرد. این وزش منفی جنوب ‏شرق ایران را دربر نمی‏گیرد که سبب افزایش دمای م...

full text

ارزیابی وضع موجود نظام سلسله مراتبی جمعیت شهرهای جنوب شرق ایران و تأثیر آن بر آینده شاخصهای توسعه منطقه ای

  تحلیل نظام شهری جنوب­شرق کشور به دلیل اهمیت استراتژیک این منطقه و با هدف شناخت و فراهم­سازی بسترهای توسعه متوازن، توزیع مناسب جمعیت و استفاده از توان­های محیطی ضروری است. بنابراین شناخت پتانسیل‌ها و قابلیت­های محیطی، اجتماعی و اقتصادی مختلف شهرهای بالای ده هزار نفر جمعیت در سه استان واقع در جنوب­شرق ایران (کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) با رویکرد توسعه منطقه­ای، در راستای رسیدن به توسعه ...

full text

ارزیابی ریخت زمین ساخت تاقدیس های منطقه قیر و کارزین )جنوب شرق شیراز

شهرستان قیر و کارزین در جنوب شرقی استان فارس واقع شده است. در ایـن پـژوهش بـا بـه دسـت آوردن مقـدار شـاخص هـایرخ دار شدن پیشانی کوهستان )% ،(Facetپیچ و خم پیشانی کوهستان ) (Smfو شاخص طـول - گرادیـان جریـان ) (SLبـر رویسه تاقدیس چنگال، پلنگ و افزر واقع در شهرستان قیر و کـارزین، میـزان فعالیـت زمـین سـاختی ایـن تاقـدیس هـا مـورد بررسـیقرار گرفته است. نتایج حاصل از این شاخص ها بـرای تحلیـل هرچـه ب...

full text

ارزیابی کلینیکوپاتولوژیک ضایعات غدد بزاقی در جنوب شرق ایران

مقدمه: عوامل جغرافیایی و نژادی از جمله عوامل تأثیرگذار بر وقوع ضایعات غدد بزاقی است. در این مطالعه به بررسی شیوع ضایعات غدد بزاقی در شهر زاهدان و مقایسه آن با سایر مطالعات اپیدمیولوژیک پرداخته شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی و گذشته نگر، از کل 1112 نمونه بیوپسی شده مرتبط با ضایعات دهان، فک و صورت یک دوره 11 ساله (1380 - 1390) که در بایگانی بخش پاتولوژی مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهر...

full text

نقشه‎برداری رقومی کلاس‌های خاک با استفاده از نقشه خاک قدیمی در منطقه خشک جنوب شرق ایران

Mapping the spatial distribution of soil taxonomic classes is important for useful and effective use of soil and management decisions. Digital soil mapping (DSM) may have advantages over conventional soil mapping approaches as it may better capture observed spatial variability and reduce the need to aggregate soil types. A key component of any DSM activity is the method used to define the relat...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 4

pages  0- 0

publication date 2017-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023