ارزیابی محتوای رس سازند مخزنی شوریجه با استفاده از تجزیه‌های دستگاهی مغزه در میدان گازی گنبدلی، خاور کپه‌داغ

Authors

حسین معماریان استاد، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

غلامحسین نوروزی استاد، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

فریدون سحابی دانشیار، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

گلناز جوزانی کهن دانشجوی دکترا، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

Abstract:

انواع مختلف کانی‌های رسی به شیوه‌های گوناگون موجب کاهش کیفیت مخازن هیدروکربنی، اخلال در عملیات حفاری و همچنین سبب ایجاد مشکلاتی در امر تفسیر لاگ‌های چا‌ه‌نگاری می‌شوند. از این رو، شناسایی و تفکیک آنها در صنعت بالادستی نفت اولویت و اهمیت ویژه‌ای دارد. در این پژوهش، نوع، میزان و نحوه توزیع هریک از انواع کانی‌های رسی در 76 نمونه مغزه‌دو چاه تولیدی و خشک در سنگ مخزن ماسه‌سنگی شوریجه، به سن کرتاسه آغازی، با استفاده از شش روش تجزیه دستگاهی یعنی روش‌های طیف‌سنجی پراش پرتو ایکس (XRD)، طیف‌سنجی فلورسانس پرتو ایکس (XRF)، مطالعات میکروسکوپی تیغه‌های نازک، تجزیه‌های حرارتی (DTA-TGA)، تجزیه میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)‌و اندازه‌گیری ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) تعیین شده است. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که کانی‌های رسی چیره در این دو چاه به ترتیب فراوانی ایلیت، کلریت منیزیم‌دار و کائولینیت است که میزان متوسط هریک در چاه خشک به مراتب بیشتر از چاه تولیدی است. مقدار اندکی گلوکونیت (در هر دو چاه)، مونت‌موریلونیت (فقط در چاه تولیدی) و کانی‌های رسی مخلوط ‌لایه از انواع ایلیت- مونت‌موریلونیت و کلریت- مونت‌موریلونیت (فقط در چاه خشک) وجود دارد. با طبقه‌بندی میزان رس در 5 گروه‌(کمتر از 10 درصد، 10 تا 15 درصد، 15 تا 20 درصد، 20 تا 25 درصد و بیش از 25 درصد)، بر اساس درصد تجمعی در هر گروه، چاه تولیدی از نوع تمیز و چاه خشک در گروه ماسه شیلی قرار می‌گیرد. روند افزایشی کانی‌های ایلیت، گلوکونیت و روند کاهشی کائولینیت و همین طور افزایش درصد ایلیت و کلریت در کانی‌های مخلوط ‌لایه با افزایش ژرفا و به تبع آن افزایش دما بیانگر عملکرد فرایند دیاژنز تدفینی در این سازند است. بیشترین میزان همبستگی کانی‌های رسی با درصد عناصر آهن، آلومینیم، پتاسیم و منیزیم به دست آمد. منشأ رس‌های سازند شوریجه عمدتاً ثانوی و حاصل دگرسانی خرده‌سنگ‌ها، پلاژیوکلازها و فلدسپارهای قلیایی است و در مواردی نیز منشأ رس به صورت جریانی با توزیع لایه‌ای از خارج است. الگوی توزیع رس‌های اتوژن به صورت پرکننده، پوشش دهنده و پل‌زننده میان منافذ است که تخلخل و تراوایی سازند را کاهش می‌دهند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تراوایی سازند دالان با استفاده از داده های نگار،CMRمعادله های تجربی و مغزه در میدان گازی پارس جنوبی

full text

شناسایی نوع کانی‌های رسی با استفاده از ظرفیت تبادل کاتیونی در مخزن ماسه‌سنگی شوریجه (به سن کرتاسه آغازین)، میدان گنبدلی، خاور کپه‌داغ، شمال خاور ایران

در بررسی کیفیت مخزنی رخساره‌های ماسه‌سنگی معمولاً وجود رس اثر آشکاری در کاهش تخلخل مؤثر و تراوایی و دقت محاسبه‌ درجه‌ اشباع سیال‌های سازند دارد. در این راستا شناسایی نوع و مقدار رس به روش‌های مختلف انجام می‌شود. در مخازن ماسه سنگی، رس‌ها ضمن آنکه منبع ایجاد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) هستند، گوناگونی کانی‌شناسی آنها، موجب تغییر میزان ظرفیت تبادل کاتیونی در مخزن خواهد شد. این مهم می‌تواند به عنوان ...

full text

ارزیابی کیفیت مخزنی سازند کنگان در یکی از چاه‌های میدان گازی کیش با استفاده از نرم‌افزار ژئولاگ

میدان گازی کیش یکی از بزرگ‌ترین میادین گازی جهان و شامل دو سنگ مخزن گازی، سازند کنگان (تریاس پیشین) و دالان (پرمین پسین) در حوضه رسوبی زاگرس است. در این مطالعه سازند کنگان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش افزون بر مطالعه با استفاده از داده‌های خام حاصل از چاه‌نگاری یک حلقه چاه حفاری شده از کل گستره میدان و با استفاده از روش ارزیابی پتروفیزیک احتمالی (Probabilistic) ویژگی‌های پتروفیزیکی...

full text

مروری بر روابط پتروفیزیکی تعیین حجم رس، مطالعه موردی سازند مخزنی شوریجه در یکی از میادین شرق حوضه رسوبی کپه‌داغ

خطا در تخمین حجم رس(Vcl)، منجر به محاسبه نادرست پارامترهای مخزنی از جمله تخلخل موثر و درجه اشباع آب می‌شود که نهایتاً خطر تفسیر نادرست از تولید مخزن را در پی دارد. لذا تخمین صحیح این پارامتر، یکی از مهم‌ترین مراحل ارزیابی کیفیت مخازن ماسه‌سنگی به شمار می‌رود. حجم رس با اعمال تصحیحات مختلفی از قبیل ضریب 6/0، لارینف، کلاویر و استیبر بر حجم شیل محاسبه می‌شود. روش‌های پتروفیزیکی متعددی مبتنی بر داده...

full text

محیط رسوبی، چینه‌نگاری سکانسی و کیفیت مخزنی سازند کنگان در میدان گازی پارس جنوبی، ایران

بافت، ساخت رسوبی و فوناهای موجود منجر به شناسایی دوازده رخساره کربناته- تبخیری شده است. این رخساره‌ها در سه کمربند رخساره‌ای پهنه جزرومدی، لاگون و شول کربناته نهشته شده‌اند. گسترش پهنه جزرومدی به همراه رسوبات تبخیری و رخساره‌های ترومبولیتی و استروماتولیتی، عدم وجود ساختمان‌های ریفی دارای تداوم جانبی، حضور گسترده گل کربناته و نبود رخساره‌های ریزشی و لغزشی تأییدکننده یک محیط رمپ کربناته از نوع هم...

full text

بررسی دیانژ و خصوصیات مخزنی سازند آسماری در میدان گازی کشوری جنوبی(شمال غرب بندرعباس)

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

علوم زمین

volume 24 issue 95- مهندسی و محیط زیست

pages 239- 252

publication date 2015-06-01

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

کانی‌های رسی طیف‌سنجی پراش پرتو ایکس (XRD) طیف‌سنجی فلورسانس پرتو ایکس (XRF) تجزیه‌های حرارتی (DTA-TGA) میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)‌ ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC)‌ سازند شوریجه میدان گنبدلی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com