ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمیایی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت اشترینان- شمال استان لرستان

کمبود منابع آب شیرین در اقلیم خشک و نیمه خشک ایران، توجه ویژه به منابع آب­های زیرزمینی را اجتناب­ناپذیر نموده است و حفاظت کیفی و کمی این منابع ارزشمند باید همواره مورد تاکید بهره­برداران باشد. در این تحقیق بررسی جامع هیدروژئوشیمی در آب­های زیرزمینی دشت اشترینان در محدوده شمال بروجرد، به منظور بررسی تاثیر هوازدگی کانی­ها، فعالیت­های کشاورزی و صنعتی انجام گردید. نمونه­های آب زیرزمینی از ده حلقه چاه، پنج رشته قنات و یک دهنه چشمه جمع­آوری و آنالیز گردیده و سطح آلایندگی با استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) مقایسه شده است. ارزیابی شاخص­های اشباع­شدگی و نسبت­های یونی ترکیبی، عامل انحلال را به عنوان فرآیند اصلی تعیین کننده خواص هیدروشیمیایی آب زیرزمینی دشت اشترینان نشان داده و تیپ آب زیرزمینی در منطقه با استفاده از نمودار پایپر بیکربنات- کلسیم تعیین گردید. بررسی میزان عنصر سرب، بر و آهن در آب زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه نشان می­دهد که غلظت این عناصر از شرق و غرب دشت به سمت مرکز در حال افزایش است که از دلایل آن می­توان به موتورهای دیزلی چاه­های بهره­برداری، چاه­های دهانه گشاد متروک، صنایع فولاد آلیاژی در ورودی شمالی دشت و فعالیت معادن اشاره نمود که نیازمند حفاظت بیشتری از این منطقه است. در اثر فرآیند هوازدگی کانی­هایی مانند فلدسپات­ها در گرانیت­ها و گرانودیوریت­های شرق دشت، میزان غلظت استرانسیم (Sr) در آب زیرزمینی نسبت به نواحی نزدیک زون ساختاری زاگرس از مقادیر بیشتری برخوردار است. نتایج حاصل از تحلیل مولفه اصلی وجود چند منشایی بودن املاح را برای این عناصر تایید می­نماید.