ارزیابی شاخص های طراحی معماری مساجد به عنوان پناهگاه چندمنظوره با رویکرد پدافند غیرعامل

Authors

  • تاجی, محمد استادیار دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، شاهرود، ایران
  • دربانیان, مجتبی کارشناس ارشد عمران گروه تحقیقاتی تصمیم گیری هوشمندانه ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، شاهرود، ایران
  • قوچانی, محیا کارشناس ارشد معماری گروه تحقیقاتی تصمیم گیری هوشمندانه،دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، شاهرود، ایران
Abstract:

زمینه و هدف: پایگاه های چندمنظوره مدیریت بحران به عنوان مکان هایی مناسب در مواقع بحرانی که همه ی وضعیت های طبیعی به  هم خورده است، یکی از راهکارهای مناسب برای کم کردن میزان آسیب ها می باشد. از بین کاربری های گوناگون جهت ایجاد پایگاه های چندمنظوره مدیریت بحران، مساجد علاوه بر اینکه مکانی عبادی هستند در طول تاریخ نقش بسیار مهمی در ایجاد، پرورش و تقویت سرمایه های اجتماعی داشته و پایگاهی مردمی، سنگری مقاوم برای مبارزه علیه دشمن به شمار می آید. در این پژوهش با توجه به گستردگی شاخص های عمومی و لزوم رعایت شاخص های پدافند غیرعامل برای طراحی صحیح این مکان استراتژیک، سعی گردیده تا براساس گزینه های موجود به نحوی که نقش مرکزیت مسجد در وحدت جامعه اسلامی حفظ و الزامات معماری اسلامی- ایرانی به طور همزمان در کنار ملاحظات دفاعی رعایت گردد. روش: آنچه در این پژوهش صورت پذیرفته است، تهیه و ارزیابی شاخص هایی جهت طراحی مساجد است که به عنوان پناهگاهی چندمنظوره مورد استفاده قرار می گیرند. به همین منظور و با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، پس از ارائه کلیات تحقیق و اشاره ای به سوابق آن، شاخص های تعیین شده برای طراحی، معرفی شده است. پس از تکمیل پرسشنامه توسط افراد خبره، شاخص ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: پایگاه های چندمنظوره ی مدیریت بحران به عنوان مکان هایی مناسب در مواقع بحرانی که تمام شرایط و وضعیت های طبیعی به هم خورده است، یکی از راهکارهای مناسب برای کم کردن میزان آسیب ها و خسارات است. از بین کاربری های چندمنظوره مدیریت بحران با عنایت به اینکه مساجد، اماکنی غیر نظامی بوده و در حلقه استراتژی واردن نیز قرار ندارند، می توانند در زمان بحران و حملات دشمن با رعایت ملاحظات دفاعی طراحی به عنوان مکانی امن و حتی مرکز کنترل و فرماندهی، مورد استفاده قرار گیرند. نتیجه گیری: طراحی مساجد باید به نحوی صورت پذیرد که محوریت و مرکزیت مساجد از نظر کالبدی و ساختاری و نیز از لحاظ مذهبی و معنوی، رعایت گردد. رعایت همزمان الزامات معماری اسلامی- ایرانی در کنار ملاحظات دفاعی به نحوی که رعایت برخی از اصول اساسی پدافند غیرعامل (استتار و اختفا) باید با ظرافت معمارانه ای به کار برده شود که به الزامات شهرسازی و معماری اسلامی- ایرانی لطمه ای وارد نیاید. براساس نتایج حاصله سه معیار ملاحظات شرایط ضروری، ارتباط با سطح زمین و طراحی ارگونومی به ترتیب، مهم ترین عوامل و سه معیار ارتباط بین فضاهای داخلی مسجد، فرم و دسترسی ها به ترتیب، کم اهمیت ترین عوامل تشخیص داده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مکان یابی پناهگاه های عمومی با رویکرد به پدافند غیرعامل

چکیده نظام دفاعی یک کشور به دو نوع عامل و غیر عامل تقسیم می شود که پدافند غیر عامل به مجموعه اقدامات غیرمسلحانه ای گفته می شود که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، سرمایه ها و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد. یکی از سیاست های پدافند غیر عامل در تمام کشورها به طور عام و کشور ایران به طور خاص، ساخت پناهگاههای عمومی در جهت صیانت از جان شهرو...

15 صفحه اول

معیارهای پدافند غیرعامل در طراحی معماری ساختمان های جمعی شهری

ملاحظات دفاعی و نظامی از مهم ترین عوامل مؤثر در شکل گیری هرگونه سکونتگاه انسانی در طول تاریخ است و گستردگی پدیده شوم جنگ در طول تاریخ به حدی است که هیچ نقطه سکونتی بر روی کره زمین مصون از آن نبوده است. از اینرو آرامش کنونی به معنای تداوم دائمی آن نبوده و اهمیت حفظ و تقویت آمادگی دفاعی در تمامی ابعاد و از جمله در زمینه پدافند غیرعامل، فرآیندی پیوسته، توسعه پذیر و کاملاً بدیهی است. یکی از جنبه های...

full text

مکان گزینی پناهگاه های شهری با رویکرد پدافند غیرعامل-مطالعه موردی: شهر سقز

شهرها به‌عنوان مراکز تجمع سرمایه‌های مادی و انسانی، در زمان بحران خسارات فراوانی را متحمل می‌شوند. لذا توجه به بحث پدافند غیرعامل می‌تواند میزان خسارات ناشی از حوادث را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد. پدافند غیرعامل ازجمله م...

full text

طراحی مجتمع صنفی ورزشی با رویکرد پدافند غیرعامل جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در استان کرمان

طی یک قرن اخیر زمین‌لرزه‌ها بیش از یک میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده‌اند که از کل زمین‌لرزه‌های جهان 18 درصد سهم ایران می‌باشد. استان کرمان در وقوع زلزله رتبه نخست کشور را داراست. با توجه به علت پدیده‌ی بالا آمدن سطح آب‌های زیرزمینی در هنگام زلزله بسیاری از سازه‌ها دچار نم گرفتگی شده و با خطر بالقوه مواجه هستند از سوی دیگر به دلیل نوع خاک بستر شهر کرمان امکان تشدید شدت زمین‌لرزه نیز در این شه...

full text

تبیین جایگاه طراحی معماری در تأمین اهداف پدافند غیرعامل ساختمان

پدافند غیر عامل عبارت است از مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای که باعث افزایش قدرت بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیتهای ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی میگردد. آنچه در این مقاله بدان اشاره گردیده است، تبیین رابطه میان معماری و دفاع غیرعامل است. به دیگر سخن اینکه چگونه میتوان با استفاده از راهکارهای معمارانه، آسیب پذیری ساختمان های حساس و مهم ک...

full text

طراحی ستاد پدافند غیرعامل با رویکرد به نشانه های استتار

نظر به حجم تهدیداتی که ایران در عرصه بین الملل با آن مواجه است، گذشته از راهکارهای دفاعی عامل، توجه به موضوعیت پدافند غیر عامل در سطح کشور، الزامی و تکمیل کننده زنجیره دفاعی کشور می باشد. بخشی از خسارات و صدماتی که در جنگ اتفاق می افتد، ناشی از حملات هوایی و اصابت بمب یا هر پرتابه دیگر می باشد که در لحظه وقوع حادث می گردد. اما صدمات مربوط به پیامدهای این حملات و عدم آمادگی جامعه برای مقابله با...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  48- 60

publication date 2019-04

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023