ارزیابی ساختار عاملی پرسشنامۀ راهبردهای انگیزشی برای یادگیری در دانش آموزان ایرانی

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روایی عاملی پرسشنامۀ راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) در گروهی از دانش‌آموزان ایرانی انجام شد. روش: جامعۀ آماری، همۀ دانش‌آموزان مقطع سوم دبیرستان شهر تهران در رشتۀ علوم انسانی بودند. 337 دانش‌آموز (172 پسر و 165 دختر) پس از انتخاب به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، به پرسشنامۀ راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه، برای اندازه‌گیری جهت‌گیری انگیزش درونی، جهت‌گیری انگیزش بیرونی، ارزش تکلیف، کنترل نکات برجسته یادگیری، احساس خودکارآمدی برای یادگیری و عملکرد، اضطراب آزمون، مرور ذهنی، بسط‌دهی، سازمان‌دهی، تفکر انتقادی، خودنظم‌دهی فراشناختی، زمان و محیط مطالعه، تلاش برای نظم‌دهی، جستجوی یادگیری و کمک‌طلبی، به طور تجربی از روایی درونی آن حمایت کرد. علاوه بر این، ضرایب همسانی درونی زیرمقیاس‌های پرسشنامه بین 78/0 تا 91/0 به دست آمد. نتیجه‌گیری: در مجموع، نتایج مطالعۀ حاضر، علاوه بر ارائۀ شواهدی در دفاع از نظریۀ یادگیری خودتنظیمی، نشان داد که پرسشنامۀ MSLQ، ویژگی‌های روانسنجی مناسب دارد و برای سنجش سازۀ راهبردهای شناختی و فراشناختی در گروه نمونۀ دانش‌آموزان ایرانی، می‌تواند به عنوان ابزاری تشخیصی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.