ارزیابی ریسک طرح‌های توسعۀ منابع آب با روش تحلیل درخت خطا (مطالعۀ موردی: ناحیۀ 4 مکران و بندرعباس)

امروزه پراکنش نامناسب بارش وکاهش نزولات جوی، به علاوۀ افزایش جمعیت و به تبع آن، افزایش مصرف و تقاضای آب، جامعه را به استفاده از طرح‌های توسعۀ منابع آب سوق داده است. همچنین، یکی از اهداف بلندمدت راهبردی آب کشور، برقرار کردن تعادل بین میزان تقاضای آب و منابع آب موجود با توجه به شاخص‏های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی است. از این‌رو، تحلیل ریسک طرح‌های توسعۀ منابع آب با توجه به شاخص‏های توسعۀ پایدار ضرورت می‏یابد. در پژوهش حاضر برای نخستین‌بار، تکنیک تحلیل درخت خطا به منظور ارزیابی ریسک طرح‌های توسعۀ منابع آب، تحت چارچوب توسعۀ پایدار استفاده شده است. پس از تعیین رویداد رأس، عوامل منجر به وقوع آن شامل شکست شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و منابع آب، شناسایی شدند. مدل پیشنهادی در قالب مطالعۀ موردی برای طرح‌های توسعۀ منابع آب ناحیۀ 4 سواحل مکران تا شهر بندرعباس ارائه شد. پس از محاسبۀ عملکرد منطقه در ونسیم، احتمال شکست شاخص‌های توسعۀ پایدار براساس خروجی ونسیم برآورد شد و به عنوان ورودی درخت خطای پیشنهادی به کار رفت. نتایج مطالعۀ حاضر نشان داد احتمال شکست بهترین و بدترین سناریو و همچنین شرایط موجود برای نیازهای آتی، به‌ترتیب برابر 38، 90 و50 درصد برآورد شد. در نهایت، به دلیل ریسک زیاد محاسبه‌شده، به رتبه‌بندی رویدادهای پایه براساس سهمی که در وقوع رویداد رأس دارند، پرداخته شد. نتایج رتبه‏بندی نشان داد مؤثرترین رویدادهای پایه در بهترین سناریو به‌ترتیب، شکست اجتماعی و اقتصادی و در بدترین سناریو، شکست اقتصادی و اجتماعی هستند.