ارزیابی رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرهای ایران

Authors

  • حسین کماسی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
Abstract:

رشد شهرنشینی و جهانی شدن شبکه شهرها، رقابت اقتصادی برای ارتقاء جایگاه‌ رقابت‌پذیری را میان شهرها اجتناب ناپذیر کرده است. ارزیابی جایگاه و شناخت عوامل رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرها، ضمن آشکارسازی توان‌ها‌، نیازها و محدودیت‌های اقتصادی، برنامه‌ریزی برای رقابت‌پذیری کلان‌شهرها را در آینده تسهیل می‌کند. هدف این مقاله‌، ارزیابی مقایسه‌ای جایگاه رقابت-پذیری اقتصادی 15 کلان‌شهر ایران است. داده‌ها برای 14 نماگر اقتصادی با روش اسنادی تهیه شده و با روش‌های تاکسونومی عددی و تاپسیس، تلفیق و تحلیل شده است. یافته‌ها بیانگر توسعه ناموزون شاخص‌های رقابت‌پذیری اقتصادی در اغلب کلان‌شهرها و تفاوت‌های آشکار آن میان شبکه کلان‌شهرها است. در مجموع، الگوی توزیعی سازمان فضایی رقابت‌پذیری اقتصادی شبکه کلان-شهری کشور، همچنان متأثر از قانونمندی‌های مرکز پیرامون است؛ کلان‌شهر تهران با شاخص 504/0 در جایگاه اول و زاهدان با شاخص 248/0 در جایگاه آخر رقابت‌پذیری اقتصادی قرار دارد. اما با همگن سازی داده‌ها در مدل تاکسونومی عددی، جابجایی و تغییرات افزایشی و کاهشی عمده‌ای در جایگاه رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرها نمایان می‌شود که به شناخت عوامل اثر پذیر (از جمله اندازه جمعیت) و اثرگذار (تعداد فرصت‌های شغلی) در رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرها کمک می‌کند. بدینسان، برتری اقتصادی کلان شهر ملی آنچنان که در عرصه جمعیتی و سیاسی دیده می‌شود، بیانگر نخست شهری اقتصادی مسلط و بی رقیب با شاخص و شکاف رقابت‌پذیری بزرگ نیست. در نتیجه، با افزایش توان اقتصادی کلان‌شهرها به ویژه از طریق شاخص‌های اصلی و اثرگذار، هم می‌توان جایگاه رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرها را ارتقاء داد و هم از آن برای اهداف آمایشی در فضای ملی و منطقه-ای بهره گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدل فرآیندی برندسازی شهری برای کلانشهرهای ایران

چکیده هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل فرایندی برندسازی شهری برای کلانشهرهای ایران است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و با استفاده از تئوری داده بنیاد انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی تعداد 17 نفر از مدیران شهرداری و اعضای هیأت علمی رشته های مدیریت دولتی، مدیریت بازاریابی، مدیریت سیستم ها، مدیریت استراتژیک، مدیریت شهری، برنامه ریزی شهری و جغرافیای سیاس...

full text

مفهوم و ارزیابی تاب آوری اقتصادی ایران

دریک تعریف ساده، تاب‌آوری «توانایی یک سیستم جهت جذب آشفتگی و سازماندهی مجدد در حالی که متحمل تغییر شده، تعریف می شود به طوری که سیستم هنوز وظیفه، ساختار، مشخصات و بازخورهای یکسانی را حفظ کند.» در این مقاله میزان تاب‌آوری اقتصاد ایران با استفاده از یک شاخص کلی که مبنای آن شاخص جک بورمن و همکارانش است در طول دورهزمانی 1392-1375 مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج آن با شاخص بریگوگلیو مقایسه شده است. ب...

full text

ارزیابی کارایی اقتصادی شرکت‌های توزیع برق ایران

هدف این پژوهش برآورد کارایی اقتصادی شرکت‌های توزیع برق ایران و تشخیص عوامل مؤثر بر آن با استفاده از تابع مرزی تصادفی است. برای این منظور داده‌های تلفیقی41 شرکت توزیع برق ایران طی سال‌های 1382-1385 جمع‌آوری و کارایی اقتصادی این شرکت‌ها با استفاده از مدل‌های خطای ترکیب (1992) و اثرات ناکارایی (1995) بتیس و کولی محاسبه شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین کارایی اقتصادی شرکت‌های توزیع بر...

full text

ارزیابی تطبیقی شاخص های شهر خلاق در کلانشهرهای ایران نموته موردی: تهران و اصفهان

پارادایم های فرامدرن محوری ترین عامل توسعه کشورها را شهر می شناسند و معتقدند که توسعه باید از شهرها آغاز شود و محوریت اصلی توسعه، فرهنگ شهری و ساکنین شهرها هستند. به عبارتی منابع فرهنگی و نیروی انسانی هر شهر به عنوان مهم ترین عامل توسعه محسوب می شود. توجه به پارادایم و ایده شهر خلاق که بر بهره برداری از منابع فرهنگی و حداقل استفاده از منابع طبیعی تأکید قابل ملاحظه ای می کنند، در سال های اخیر با...

تدوین شاخص های ارزیابی تاثیر شهرداری ها در جهانی شدن کلانشهرهای ایران - مطالعه موردی : شهرداری تهران

جایگاه کلان شهرهای ایران و به خصوص تهران در سلسله مراتب شهرهای جهانی خالی است و یا در مراتب بسیار پایین قرار دارد. برای بهبود این جایگاه لازم است کل سیستم ملی کشور با سیستم بین المللی در تعامل بیشتری قرار گیرد. اما با توجه به عدم یکپارچگی مدیریت شهری در ایران، سازمان های متعددی می توانند در جهانی شدن شهرهای ایران تاثیر گذار باشند. یکی از سازمان هایی که با ارائه طیف وسیعی از خدمات اقتصادی، فرهنگ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 29

pages  13- 26

publication date 2018-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023