ارزیابی خطر تخریب خاک با روش کمی فائو-یونپ در اراضی دشت جوپار استان کرمان

Authors

Abstract:

در مقیاس­طول عمر انسان، خاک یکی از منابع طبیعی اصلی تجدید ناپذیر در جهان است. تخریب خاک یک تهدید جدی در جهان به شمار می‌رود، زیرا در درازمدت باعث کاهش توان تولید زیستی، اقتصادی خاک و ناپایداری محیط زیست می‌شود. در نتیجه ارزیابی عوامل مؤثر در تخریب خاک و تعیین مناطق مبتلا به این معضل، در حفاظت خاک اهمیت بسزایی دارد. یکی از مناسب‌ترین روش‌ها جهت ارزیابی تخریب خاک، روش فائو – یونپ می‌باشد که در آن فاکتورهای متعدد فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تخریب خاک به روش کمی فائو و یونپ در اراضی دشت جوپار می‌باشد. به همین منظور، ابتدا محل 46 نقطه نمونه‌برداری (شامل 16 مته و 30 خاکرخ) با روش شبکه‌ای منظم، بر روی نقشه توپوگرافی منطقه با مساحت 90 کیلومتر مربع و مقیاس 1:25000 تعیین شدند. درنهایت پس از تعیین ویژگی­های شیمیایی و فیزیکی 184 نمونه خاک به روش‌های استانداردآزمایشگاهی، در هر یک از اجزای واحد اراضی، ویژگی­های یک خاکرخ شاهد، مورد طبقه‌بندی نهایی و ارزیابی قرارگرفت. در این پژوهش تاًثیر ویژگی­های شیمیایی (شوری، سدیمی بودن و آلودگی آب­های زیرزمینی) و ویژگی­های فیزیکی (تراکم خاک و عمق آب زیرزمینی) بر روی تخریب خاک با استفاده از رابطه­ها و ضرایب وزنی ارائه­شده در روش فائو – یونپ ارزیابی شد و خطر تخریب خاک منطقه به­دست آمد. نتایج ارزیابی مشخص کرد که 2/39 درصد از کل منطقه مورد مطالعه که اراضی قابل کشت را تشکیل می­دهند، در معرض خطر تخریب اراضی قرارگرفته­اند؛ به­طوری­که 2/28 درصد کل منطقه به­دلیل خطرات تخریب شیمیایی در کلاس تخریب خیلی زیاد و 11 درصد اراضی از این نظر در کلاس تخریب متوسط ارزیابی می­گردند. نتایج موید این مطلب است که در ایجاد خطر تخریب شیمیایی عامل شوری ایجادشده ناشی از سازند زمین­شناسی شور که با اقلیم خشک منطقه تاثیر آن دوچندان شده، موثر است. در بروز تخریب فیزیکی اراضی منطقه نیز عامل تراکم در اثر چرای بی­رویه دام­ها مؤثرترین ­عامل بر اساس مدل فائو-یونپ معرفی می­گردد که در کلاس تخریب با خطر کم طبقه­بندی شدند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی بیابان‌زایی اراضی حوزۀ آبخیز شازند با استفاده از روش فائو و یونپ

شناسائی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابان­زایی و تعیین مناطق مبتلا به این معضل از ضروریات امر در هر منطقه می­باشد. یکی از مناسبترین روش­ها جهت ارزیابی بیابان­زایی روش فائو و یونپ می­باشد که در آن فرآیندهای متعددی جهت ارزیابی بیابان­زایی بررسی و مطالعه می­گردند. زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، افت کمّی و کیفی منابع آب و شور شدن خاک به همراه فشار دام و جمعیت بر روی محیط زیست فرآیندهای اصلی ...

full text

پهنه‌بندی و ارزیابی خطر تخریب اراضی با استفاده از روش مدالوس در حوضه سیاهپوش استان اردبیل

سابقه و هدف: امروزه تخریب اراضی در نتیجه عوامل مختلفی از قبیل تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری و مدیریت نادرست انسان، به عنوان معضل جدی در بسیاری از مناطق خشک، نیمه خشک و خشکِ نیمه‌مرطوب دنیا مطرح می‌باشد. این پدیده مدتها است که به عنوان یک مشکل جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. برای ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی و تهیه نقشه مربوط به آن مدل‌های مختلفی ارایه شده است. م...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه خطر کل بیابان‌زایی با روش اصلاح شده فائو و یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره‌چای)

معرفی مدلی موقت به‌منظور ارزیابی بیابان‌زایی و ترسیم نقشه حساسیت اراضی به فرایندهای کاهنده کارایی سرزمین، توسط فائو و یونپ پیشنهاد گردید. در نوشتار پیش‌رو، نتایج اجرای منطقه‌ای روش اصلاح شده فائو و یونپ در حوزه آبخیز قره‌چای ارائه می‌شود. در این روش 5 فرایند اصلی تخریب اراضی از 2 جنبه وضعیت کنونی و استعداد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و برای هر یک از جنبه‌های مذکور، نقشه‌‌ با درجات بیابان‌زایی کم...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی با روش فائو و یونپ در حوزه آبخیز کویر میقان

بیابان‏­­­­‏‏‏زایی معضلی جهانی بوده و اغلب کشورهای خشک و نیمه­خشک جهان ازجمله ایران با این پدیده مواجه هستند. بیابان­زایی محدودیت­های بسیاری از لحاظ کشاورزی، تأمین مواد غذایی، پرورش دام، توسعه صنعت و ارائه هزینه­های خدماتی ایجاد می­نماید. این پدیده فرایندی است که به تدریج توسعه و تشدید یافته و هزینه­های اصلاح آن بشکل تصاعدی افزایش می­یابد، بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابان­زایی و ...

full text

ارزیابی زوال پوشش گیاهی در مناطق خشک با روش فائو-یونپ (مطالعه موردی زیر حوضه کاشان)

روند شتابناک بیابان‌زایی در طول قرن بیستم، به ویژه سال‌های پس از جنگ جهانی دوم سبب شد تا مجامع جهانی و تخصصی مرتبط بکوشند با اعمال مدیریتی صحیح و علمی، این روند را مهار کنند. ارائه الگو یا مدلی برای ارزیابی بیابان زایی و ترسیم نقشه حساسیت سرزمین به فرآیندهای کاهنده کارایی سرزمین توسط فائو-یونپ در این راستا بود. یکی از فرایندهای مطرح، ارزیابی زوال پوشش گیاهی از منظر وضعیت کنونی و استعداد طبیعی ا...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه‌ خطرکل بیابان‌زایی با روش فائو- یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قمرود)

بیابان‌زایی، به کاهش استعداد زیست­توده و اضمحلال منابع محیطی و اکوسیستم‌ها اطلاق می‌شود که عوارض منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن سطوح و جنبه‌های زندگی انسان را متأثر می‌سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی و تهیه نقشه بیابان‌زایی در حوزه آبخیز دریاچه نمک (زیرحوزه قمرود) به وسعت 1614176 هکتار انجام شد. جنبه‌های بیابانی‌شدن از فرایندهای زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی­، اُفت کمّی و کیفی منابع آب و شور...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 4

pages  62- 74

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023