ارزیابی تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب ( Phoenix dactylifera L.cv Kabkob) در استان بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

Authors

  • جواد گیوی دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
Abstract:

چکیده سابقه و هدف: یکی از راه‌های شناسایی ظرفیت تولید اراضی و انتخاب کاربری متناسب با آن، انجام ارزیابی تناسب اراضی است. برای این منظور بایستی، ابتدا معیارهای اقلیمی و خصوصیات خاک تاثیر گذار در تولید، شناسایی شوند. همچنین با توجه به تنوع و عدم تساوی درجه اهمیت این معیارها، اولویت‌بندی آنها کاری ضروری است. این تحقیق با هدف شناسایی و اولویت‌بندی معیارهای تاثیرگذار در تولید خرما و ارزیابی تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب در استان‌ بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام گردید. مواد و روش‌ها: ابتدا زیرمعیارهای اقلیمی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تاثیر گذار در تولید محصول خرما، با استفاده از بررسی منابع علمی و انجام مطالعات خاکشناسی در مناطق مورد مطالعه، شناسایی و تعیین شدند. سپس ماتریس مقایسات زوجی در قالب روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تشکیل و براساس دیدگاه و نظر کارشناسان خبره، درجه اهمیت نسبی این زیرمعیارها تعیین گردید. در مرحله بعد وزن نسبی هر کدام از زیرمعیارها با استفاده از روش تقریبی میانگین حسابی محاسبه و بر اساس آن، اولویت‌بندی آنها انجام گرفت و در نهایت کلاس‌های کیفی تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. یاقته‌ها: نتایج نشان داد مهمترین زیرمعیارهای اقلیمی تاثیر گذار در تولید محصول خرما عبارتند از: طول فصل خشک، تعداد روزهای با بارندگی بیش از 5 میلی متر در مرحله رسیدگی میوه، میانگین دما طی سیکل رشد، گل‌دهی و رسیدگی میوه، مجموع نیاز گرمایی از مرحله گل‌دهی تا رسیدگی میوه، میانگین رطوبت نسبی سیکل رشد و تشکیل میوه، میانگین ساعات آفتابی و تعداد ماه‌های سال با میانگین سرعت باد بیش از 5 متر بر ثانیه طی سیکل رشد. همچنین نتایج اولویت‌بندی زیرمعیارهای اقلیمی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نشان داد در بین عوامل اقلیمی تاثیر گذار در ارزیابی تناسب اراضی برای کاشت خرما، میانگین دمای مرحله گل‌دهی با وزن نسبی 161/0 و تعداد ماه‌های سال با میانگین سرعت باد بیش از 5 متر بر ثانیه طی مرحله سیکل رشد با وزن نسبی 08/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درجه اهمیت می‌باشند. نتایج بررسی منابع علمی و انحام مطالعه خاکشناسی در مناطق مورد مطالعه، برای شناسایی زیرمعیارهای مربوط به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مؤثر بر تولید خرما، نشان داد مهمترین این زیرمعیارها، عبارتند از: بافت خاک، میزان آهک، میزان گچ، اسیدیته، میزان کربن آلی، میزان پتاسیم قابل جذب، شوری و قلیائیت (نسبت جذب سدیم). و بر اساس نتایج اولویت‌بندی زیرمعیارهای خاک، شوری با وزن نسبی 27/0 و میزان گچ با وزن نسبی 041/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درجه اهمیت می‌باشند. نتایج ارزیابی کیفی تناسب اراضی با استفاده از روش‌ AHP، نشان می‌دهد 75 درصد مناطق مورد مطالعه در استان‌ بوشهر برای کاشت نخل خرمای رقم کبکاب، خیلی مناسب بوده و در کلاس‌ تناسب S1 و 25 درصد نسبتاً مناسب بوده و در کلاس‌ تناسب S2قرار می‌گیرند. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، توصیه می‌شود در انتخاب مکان مناسب کاشت نخل خرما به عوامل دما در طی مرحله گل‌دهی و شوری خاک، اهمیت و توجه زیادی داده شود. واژه های کلیدی: نخل خرما، تناسب اراضی، تحلیل سلسله مراتبی، اولویت‌بندی

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه روش‌های پارامتریک و تحلیل سلسله مراتبی فازی به‌منظور ارزیابی تناسب اراضی منطقه دشتستان استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای کبکاب

در ارزیابی تناسب اراضی، ظرفیت تولید زمین شناسائی و متناسب با این ظرفیت، نوع کاربری مشخص می شود. این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه دشتستان در استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای کبکاب با استفاده از دو روش پارامتریک و تحلیل سلسله مراتبی فازی و مقایسه این دو روش، اجرا گردید. بدین منظور، 50 نخلستان‌ دارای نخل خرمای کبکاب، به عنوان نقاط مطالعاتی انتخاب شد. سپس اقدام به تهیه داده‌های صحرایی...

full text

مقایسه روش فائو و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای ارزیابی تناسب اراضی برای گندم دیم در منطقه کوهین

بهره‌برداری از اراضی در نتیجه‌ی افزایش جمعیت، در سطح وسیعی افزایش یافته است. به همین روی لازم است در جهت استفاده بهینه و پایدار اراضی و تثبیت عملکرد، اراضی در راستای استعداد خود مورد بهره‌برداری قرار گیرند. از آنجایی که ارزیابی تناسب اراضی مسئله‌ای چند عاملی است، انجام آن نیاز به تکنیکی دارد تا عوامل را همزمان ارزیابی کند. در این راستا می‌توان از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره از جمله تحلیل سلسل...

full text

ارزیابی روش های تولید برنج در استان گیلان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

جهت بررسی و انتخاب بهترین روش تولید برنج در استان گیلان، از بین روش­های سنتی، نیمه مکانیزه و مکانیزه از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. بدین منظور از داده­های به‌دست آمده از 25 کارشناس بخش کشاورزی و 18 کشاورز پیشرو استان گیلان در سال زراعی 1391 استفاده شد. در این روش ارزیابی، پنج معیار اصلی در نظر گرفته شد که شامل: 1- معیار زراعی 2- معیار مدیریت مصرف انرژی 3- معیار اقتصادی 4- معیار ...

full text

ارزیابی تناسب اراضی برای استقرار صنایع به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی- منطق فازیFuzzy-AHP (مطالعة موردی: شهرستان ملارد)

‌گسترش بی‌برنامه صنایع می‌تواند مخاطراتی برای توسعه پایدار به همراه داشته باشد. از جمله این مخاطرات، از بین رفتن زمین‌های کشاورزی، تخریب زیست‌بوم‌های طبیعی و انتشار آلاینده‌ها در محیط است. همچنین احداث نابجای صنایع در پهنه‌های خطرخیز می‌تواند هزینه­بر باشد. بنابراین بجای آنکه فعالیت‌های صنعتی بدون برنامه‌ریزی در نواحی توسعه یابند، بهتر است زمین‌های مناسب برای آن­ها مطالعه و شناسایی شود. هدف از ...

full text

ارزیابی تناسب اراضی برای جو دیم با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و GIS در بخشی از کوهین

بهره‌برداری از اراضی در نتیجه‌ی افزایش جمعیت، درسطح وسیعی افزایش یافته است. بنابراین لازم است به منظور افزایش عملکرد و استفاده‌ی پایدار، اراضی در راستای استعداد خود مورد بهره‌برداری قرار گیرند. از آنجا که ارزیابی تناسب اراضی مسئله چند عاملی است نیاز به تکنیکی دارد تا عوامل را هم‌زمان ارزیابی کند. در این راستا روش­های تصمیم‌گیری چند معیاره (از جمله تحلیل سلسله مراتبی AHP) بطور گسترده استفاده شده...

full text

ارزیابی توان اکولوژیکی حوضه بابلرود برای کاربری کشاورزی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

در حال حاضر کشاورزی یکی از مهمترین بخش­های اقتصادی کشور به شمار می­آید تا جایی که رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان­پذیر نیست. از آنجایی که کاربری کشاورزی شرایط محیطی خاصی را می­طلبد، لذا برای توسعه منطقی کشاورزی محققان و کارشناسان توجه ویژه­ای به آمایش سرزمین دارندو تعیین مناطق مناسب برای کاربری کشاورزی یک مسئله بسیار مهم است. با توجه به اهمیتموضوع، در این مطالعه به تعیین مناطق مناسب برا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  25- 45

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023