ارزیابی تأثیر مسیر چوبکشی بر تغییرات پهنای دوایر سالیانه راش (Fagus orientalis Lipsky) و توسکای ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey.) حاشیه مسیر (مطالعه موردی: جنگل‌های اسالم، سری یک ناو)

ایجاد مسیر­چوب­کشی همراه با اثراتی بر درختان حاشیه آن است. پژوهش پیش‌رو با هدف ارزیابی تغییرات پهنای دوایر سالیانه درختان راش و توسکای ییلاقی حاشیه مسیر نسبت به درختان شاهد داخل توده در سری یک ناو اسالم انجام شد. چهل نمونه از درختان همسال راش و توسکا حاشیه مسیر و داخل توده که در اثر عملیات بهره‌برداری قطع شده بودند، به‌طور تصادفی انتخاب و از آنها دیسک تهیه شد. دیسک­ها با دستگاه سمباده‌زن برقی به‌طور کامل صیقل داده شدند و پهنای دوایر سالیانه آن‌ها با دقت 0/10 میلی­متر اندازه گیری شد. بررسی اثر گونه (در دو سطح راش و توسکا) و موقعیت (با دو سطح کنار جاده و داخل توده) بر متوسط پهنای رویش سالیانه با استفاده از آنالیز واریانس دوعامله در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین پهنای دوایر سالیانه درختان حاشیه مسیر چوب­کشی نسبت به درختان شاهد بیشتر بود که این اختلاف برای راش و توسکا به‌ترتیب 0/20 و 0/38 میلی­متر به‌دست آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مستقل گونه و موقعیت بر متوسط پهنای رویش سالیانه معنی‌دار بود، اما اثر متقابل آنها معنی‌دار نبود. همچنین نتایج نشان داد که افزایش رویش درختان حاشیه مسیر، تا حدودی می­تواند حجم از دست رفته در اثر ایجاد مسیر را جبران کند.