ارزیابی برخی صفات فیزیکوشیمیایی در ژنوتیپ‌‌‌های روغنی و کنسروی برگزیده زیتون (Olea europaea) سازگار با شرایط اقلیمی گرگان

با توجه به اهمیت شناسایی ژنوتیپ‌‌‌های بومی و انتخاب ارقام مناسب در گسترش موفق سطح زیر کشت درختان زیتون، بررسی حاضر جهت ارزیابی ژنوتیپ‌‌‌های روغنی و کنسروی برگزیده و سازگار با شرایط اقلیمی گرگان انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی 24 ژنوتیپ در مجموعه هاشم‌‌‌آباد در استان گلستان انجام شد. شاخص رسیدگی میوه با روش پیشنهادی شورای بین‌‌‌المللی روغن زیتون و درصد روغن به وسیله سوکسله اندازه‌گیری شدند. برای بررسی کیفیت از روغن حاصل از سانتریفیوژ استفاده گردید. شش ژنوتیپ برتر بر اساس بیش‌ترین درصد روغن انتخاب و از نظر خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن و درصد اسیدهای چرب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین و کم‌ترین وزن میوه به ترتیب در ژنوتیپ‌‌‌های I7 و E6 مشاهده شد. بالاترین درصد گوشت میوه مربوط به ژنوتیپ I7 بود. ژنوتیپ‌‌‌های E11 و D5 به ترتیب بیش‌ترین درصد روغن در ماده خشک و تر را تولید کردند. کم‌‌‌ترین اسیدیته مربوط به ژنوتیپ B7 و کم‌‌‌ترین پراکسید مربوط به ژنوتیپ E11 بود. ژنوتیپ F1 و بعد از آن E11 دارای بالاترین میزان ترکیبات فنلی روغن بودند. ژنوتیپ A10  دارای بالاترین میزان کلروفیل و کاروتنوئیدها، ژنوتیپ F9 دارای کم‌‌‌ترین شاخص K232 و K270  و بعد از آن ژنوتیپ A10 کم‌‌‌ترین شاخص K270 را نشان داد. بالاترین میزان اسید اولئیک و پایین‌‌‌ترین اسید لینولئیک مربوط به ژنوتیپ A10 و ژنوتیپ B7 دارای کم‌‌‌ترین میزان اسید پالمتیک بود. با توجه به وزن میوه، درصد گوشت و کروی بودن میوه، هشت ژنوتیپ کنسروی برای مطالعات بیش‌‌‌تر انتخاب شدند. از میان ژنوتیپ‌‌‌های برگزیده کنسروی ژنوتیپ I7 بالاترین میزان فلاونوئیدها، بالاترین میزان ترکیبات فنلی، بیش‌ترین میزان آنتی‌اکسیدان‌ها و بیش‌ترین میزان آنتوسیانین را دارا بود. طبق بررسی‌‌‌های حاصل، بهترین ژنوتیپ‌‌‌های روغنی A10 وE11 ، بهترین ژنوتیپ کنسروی I7 و بهترین ژنوتیپ‌‌‌های دومنظوره F10 و B7 تعیین شدند.