ارزیابی ارگونومیک خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی به روش QEC در عملیات بهره‌برداری از جنگل

اختلالات اسکلتی- عضلانی از مهم‌ترین موضوعات در زمینۀ سلامت شغلی در دنیای امروز است که در بیشتر مشاغل شیوع بسیار زیادی دارد و پیشگیری از آن، مستلزم ارزیابی و اصلاح وضعیت‌های کاری است. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی ریسک‌فاکتورهای اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار، به روش QEC در کارگران دو منطقۀ جنگلی گیلان و مازندران انجام گرفت. جامعۀ آماری شامل 51 کارگر مرد شاغل در عملیات قطع و تبدیل درختان، بارگیری با دست و رانندۀ اسکیدر بود که به روش سرشماری بررسی شدند. برای تعیین شیوع علائم اسکلتی- عضلانی از پرسشنامۀ نوردیک و برای ارزیابی ریسک ابتلا به این اختلالات از روش ارزیابی سریع مواجهه استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی به‌ترتیب در قسمت‌های کمر، پشت و گردن بود و بین وزن بدن، شاخص تودۀ بدن، سابقۀ کار و استعمال سیگار با اختلالات اسکلتی- عضلانی ارتباط معنی‌داری وجود دارد. در ارزیابی به روش QEC، 8/7 درصد از کارگران در سطح ریسک یک، 8/9 درصد در سطح ریسک دو، 8/9 درصد در سطح ریسک سه و 6/72 درصد در سطح ریسک چهار قرار گرفتند. در مواجهه با ارتعاش، میزان سرعت در عمل و استرس نیز به‌ترتیب 7/64، 7/62 و 6/70 درصد از کل کارگران در سطح بالا و بسیار بالا قرار داشتند. نتایج نشان‌دهندۀ شیوع زیاد اختلالات بین کارگران بررسی‌شده است و عمده‌ترین مشکلات ارگونومیک شامل وضعیت بدنی نامناسب، خمش و پیچش کمر، بلند کردن و حمل بارهای سنگین، ارتعاش، سرعت هنگام کار و استرس است.