ارزیابی ارتباط بنیه بذر با عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های گندم دیم

در این تحقیق ضمن ارزیابی بنیه بذر در شش ژنوتیپ گندم دیم، همبستگی صفات مرتبط با بنیه بذر با عملکرد دانه شش ژنوتیپ و رقم گندم دیم (914-Genbank, Sar/Sak//Arufen, Sardari-101, Sardari-39، رصد و آذر-2) تعیین گردید. این تحقیق در سال‌های 1388 و 13989 درقالب دو آزمایش در آزمایشگاه و مزرعه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور انجام شد. آزمون جوانه‌زنی و آزمون‌های مربوط به بنیه بذر در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و با استفاده از روش‌های انجمن بین‌المللی آزمون بذر انجام شد. نتایج آزمون‌های آزمایشگاهی نشان داد که بین ژنوتیپ‌های گندم از نظر سرعت و میانگین مدت زمان جوانه زنی، هدایت الکتریکی، تعداد گیاهچه‌های عادی، وزن خشک ریشه‌چه، ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. رقم رصد بالاترین وزن خشک ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه را به خود اختصاص داد و از نظر بنیه بذر نسبت به ارقام دیگر برتر بود. تجزیه واریانس صفات مزرعه‌ای مشخص کرد که بین ژنوتیپ‌های مختلف از نظر تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت اختلاف معنی‌داری وجود داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ‌ Sardari-101 و رقم رصد (به ترتیب 5854 و 2134 کیلوگرم در هکتار) تعلق داشت. بین عملکرد دانه و هدایت الکتریکی همبستگی منفی، اما با تعداد گیاهچه‌های عادی همبستگی مثبت وجود داشت. بنابراین به نظر می‌رسد که می‌توان از این صفات در غربال اولیه ژنوتیپ‌های گندم دیم از نظر بنیه بذر استفاده نمود.