ارزیابی اثر شرایط فرا‌سرد بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد برخی بذرهای ارتودکس

با توجه به روند از بین رفتن ژرم­پلاسم گیاهی کشورمان که ازجمله غنی­ترین کشورهای جهان از لحاظ ذخایر توارثی گیاهی بشمار می­رود، لازم است تا در جهت حفاظت و نگهداری تنوع ژنتیکی موجود، اقدامات بنیادین انجام شود. با استفاده از تکنیک نگهداری بذر در دمای فرا­سرد که یکی از روش­های نگهداری ژرم­پلاسم در شرایط خارج از رویشگاه است، می­توان بذر را به طور طولانی‌‌مدت، با هزینه بسیار کمتر و بدون از دست دادن قوه نامیه ذخیره­سازی کرد. در این تحقیق شاخص­های جوانه­زنی و رشد (درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، قدرت بذر، طول گیاهچه، وزن ­تر گیاهچه) بذرهای ارتودکس هفت گونة درمنه خراسانی (Artemisia khorassanica)، هوفاریقون (Hypericum perforatum)، مرزنجوش (Origanum vulgare)، شنبلیله (Trigonella monantha)، سرخاب (Phytolacca americana)، گل راعی (Hypericum androsaemum)، و تاتوره (Datura innoxia) در دو شرایط نگهداری سردخانه (20- درجه سانتی­گراد) و شرایط فراسرد (196- درجه سانتی­گراد) به مدت 2 ماه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مقایسه دو شرایط بر اساس آزمون t استیودنت نشان داد که بین تیمار دمای فرا­سرد و سردخانه در درون گونه­های گیاهی، از لحاظ تمامی شاخص­های جوانه­زنی و رشد بذر، بجز درصد و سرعت جوانه­زنی اختلاف معنی­داری وجود ندارد که نشانگر کارآمدی این تکنیک به‌‌عنوان یک روش جایگزین مناسب در حفظ طولانی‌‌مدت سلامت بذرهای ارتودکس در مراکز نگهداری ذخایر توارثی می­باشد.