ارزیابی اثر سیستم‌های مختلف کودی بر عملکرد زعفران (Crocus sativus L.)

عملکرد کمّی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) طی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل کود شیمیایی NPK در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیرشیمیایی در چهار سطح (شاهد بدون کود، ورمی‌کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس و در نهایت تلفیق ورمی‌کمپوست و کود زیستی) بودند. نتایج نشان دادند که اثر متقابل کودهای شیمیایی و غیرشیمیایی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی‌دار و کوددهی سبب افزایش عملکرد کمّی و کیفی زعفران نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد همزمان نیمی از مقادیر کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد توانست وزن خشک کلاله، عملکرد کلاله، درصد کروسین، درصد پیکروکروسین و درصد سافرانال را به‌ترتیب 03/2، 65/4، 83/0، 10/1 و 46/1 برابر نسبت به شاهد افزایش دهد. گرچه اثرگذاری تیمارهای ترکیب باکتری‌ها با 0% و 100% کود شیمیایی بر کروسین، ورمی‌کمپوست خالص و ترکیب باکتری‌ها با 50% و 100% کود شیمیایی بر پیکروکروسین و باکتری‌های خالص بر سافرانال بیشتر از تیمار ترکیب کود شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری بود؛ اما تأثیر بسزای تیمار اخیر بر عملکرد گل، عملکرد کلاله و نیز اثر مثبت بر ترکیب‌های کلاله منجر به معرفی آن به‌عنوان تیمار برتر شد. میزان اثرگذاری این تیمار نسبت به کاربرد 0%، 50% و 100% کود شیمیایی در رابطه با وزن خشک کلاله به‌ترتیب 95/50%، 48/20% و 86/12% بود.