ارزیابی اثرپذیری اشتغال از رقابت وارداتی (مطالعه صنایع کارخانه‌ای ایران)

براساس نظریه‌های اقتصادی می‌توان انتظار داشت با کاهش یا افزایش قیمت کالاهای وارداتی و با قرارگرفتن تولیدات داخلی در معرض رقابت خارجی وضعیت تولید و اشتغال تحت تاثیر رقابت وارداتی قرار گیرد. از این رو می‌توان بیان کرد که با کاهش قیمت کالای وارداتی و افزایش تقاضا برای کالاهای وارداتی خارجی، تولید و اشتغال داخلی کاهش می‌یابد که این اثر منعکس کننده وجود رقابت وارداتی و تاثیر رقابت وارداتی بر سطح اشتغال است. بنابراین درک چگونگی واکنش اشتغال به قیمت کالاهای وارداتی به منظور سیاستگذاری اقتصادی دارای اهمیت است. مقاله حاضر با کاربرد روش داده‌های تابلویی به آزمون این فرضیه که طی سال‌های 1375 تا 1390، در صنایع کارخانه‌ای ایران اشتغال تحت تاثیر رقابت وارداتی قرار گرفته است، می‌پردازد. در این مطالعه براساس مبانی نظری مطرح شده میزان اشتغال به عنوان متغیر وابسته و شاخص قیمت کالاهای وارداتی، اثر متقابل رقابت وارداتی و سهم واردات، دستمزد، نرخ بهره و وقفه‌ متغیر وابسته به عنوان متغیرمستقل در صنایع کارخانه‌ای، در نظرگرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که ضریب متغیر قیمت کالای وارداتی مثبت و اندک و ضریب متغیر اثر متقابل قیمت کالای وارداتی و سهم واردات، منفی و معنی‌دار شده است. در واقع می‌توان بیان کرد در این سال‌ها، با وجود افزایش قیمت کالاهای وارداتی، افزایش سالیانه قیمت کالاهای داخلی نسبت به قیمت کالاهای وارداتی بسیار چشمگیر بوده است، افزایش بی‌رویه تقاضای واردات از اثر مثبت افزایش قیمت کالای وارداتی بر تولید و اشتغال کاسته است و منجر به کاهش رقابت وارداتی شده است.