ارزیابی اثرات هیدرولوژیکی بهره‌برداری تک گزینی جنگل بر رواناب سطحی و رسوب (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)

Authors

  • آرش ملکیان دانشیار گروه مهندسی احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
  • باریس مجنونیان استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
  • مقداد جورغلامی دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
Abstract:

کاهش پوشش جنگلی و گیاهی در اثر بهره­برداری، عمدتاً باعث افزایش حجم رواناب سطحی می­شود. یکی از روش­های بهره­برداری جنگل، در شمال ایران به شیوۀ گزینشی است. این تحقیق در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود، با هدف تعیین تأثیرات بهره­برداری گزینشی بر حجم رواناب سطحی، ضریب رواناب و غلظت رسوب، انجام شده است. بر این اساس پلات­های دو متر مربعی و در قالب چهار تکرار در دو منطقأ شاهد (بدون بهره­برداری) و منطقۀ بهره­برداری شده به روش تک گزینی در دو کلاسه شیب 0-20 % و 20-40 % ایجاد شد و بارندگی­های طبیعی به وقوع پیوسته از آذر 1393 تا آذر 1394، برای تعیین میزان رواناب سطحی و میزان رسوب، اندازه­گیری شدند. نتایج تحقیق بیان­گر عدم تأثیر معنی­دار (05/0Pvalue≥)، تغییر پوشش تاجی و علفی در اثر بهره­برداری و شیب، بر میزان رواناب سطحی و رسوب است. همچنین نتایج نشان داد تغییر فصل، تنها بر میزان رسوب معنی­دار بوده است. میزان رواناب، ضریب رواناب و غلظت رسوب در منطقۀ بهره­برداری شده به روش تک گزینی، به ترتیب 4/1، 3/2 و 16/1 برابر بیشتر از منطقۀ شاهد (بدون بهره­برداری) بوده است. همچنین نتایج تجزیۀ واریانس رگرسیونی نشان داد که بین میزان بارندگی و میزان رواناب، ارتباط معناداری (05/0Pvalue≤) وجود دارد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگی‌های خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)

عملیات بهره‌برداری از جنگل، سبب تغییر برخی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و در پی آن تغییر مقدار رواناب و تولید رسوب می‌شود. بررسی تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر خصوصیات خاک در اثر عملیات بهره‌برداری جنگل، در بهبود توصیه‌های مدیریتی و کمّی کردن تغییرات رواناب و فرسایش خاک سودمند خواهد بود. این پژوهش برای بررسی شماری از متغیرهای مؤثر خاک در تولید رواناب و رسوب در اثر بهره‌برداری جنگ...

full text

اثرات محیط‌زیستی عملیات بهره‌برداری جنگل بر رواناب در مسیر‌های چوبکشd (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

امروزه اهمیت استفاده از مسیر­های چوبکشی متناسب با روش­های بهره­برداری و شیوة جنگل­شناسی در واحد­های جنگلداری شمال کشور، ضرورت ارزیابی دقیق و همه­جانبة این مسیر­ها را ایجاب می­کند. همچنین تردد ماشین‌آلات در مسیر­های چوب­کشی تأثیر زیادی روی خصوصیات فیزیکی خاک دارد، تا حدی که با گذشت چندین سال، خصوصیات فیزیکی خاک در مسیر­های چوبکشی نمی­تواند ترمیم شود. هدف از انجام این پژوهش اندازه­گیری نرخ رواناب...

full text

ارزیابی و مقایسه اثرات زیست‌محیطی دو روش بهره‌برداری جنگل (مطالعه موردی: بخش نمخانه جنگل خیرود)

جنگل‌های شمال ایران دارای غنای گونه‌ای قابل توجه بوده و به لحاظ گونه‌های بومی و در معرض خطر دارای اهمیت جهانی است. استفاده از سیستم چوبکشی زمینی, هرچند بیشترین مشکلات محیط زیستی را سبب می‌شود، اما عملیاتی معمول برای خروج چوب از عرصه قطع است. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه اثرات محیط زیستی، صدمه به توده باقیمانده, زادآوری و کمی کردن این اثرات است. آثار یادشده شامل وسعت صدمه دیدگی, الگو, اندا...

full text

تأثیر پوشش گیـاهی بر میزان رواناب و تولید رسوب در مقیاس پلات درحوزۀ آبخیز جنگل خیرود

بهره­برداری حوزه­های آبخیز جنگلی یکی از مواردی است که باعث تغییر خصوصیات هیدرولوژیک جنگل می­شود. لکن­ پیامدهای هیدرولوژیک ناشی از بهره­برداری حوزه­های آبخیز جنگلی کم­تر بررسی شده است. بر این اساس در تحقیق حاضر اقدام به بررسی تأثیر تغییر پوشش گیاهی در اثر بهره­برداری جنگل، بر مؤلفه­های هیدرولوژی در مقیاس پلات­های دو متر مربعی و در قالب چهار تکرار مبتنی بر بارندگی­های طبیعی به وقوع پیوسته از آذر ...

full text

شبیه‌سازی رواناب و بار رسوب جنگل بهره‌برداری‌شده (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز ذیلکی‌رود)

در این پژوهش، تأثیر بهره‌برداری و جاده‌سازی جنگل بر تولید رواناب سطحی و بار رسوب حوزۀ ذیلکی‌رود بررسی شد. از مدل SWAT،SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-2 در شبیه‌سازی رواناب و بار رسوب و بهینه‌سازی پارامترهای این مدل و تعیین حساسیت پارامترهای مدل در حوزۀ آبخیز ذیلکی‌رود استفاده شد. مقادیر تابع هدف ضرایب NS و  برای مرحلۀ واسنجی رواناب به‌ترتیب 72/0 و 88/0و برای مرحلۀ اعتبارسنجی آن 83/0 و 89/0 و این ضرایب...

full text

ارزیابی اثرات عملیات خروج چوب با تراکتور کشاورزی بر خصوصیات فیزیکی خاک جنگل (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

سیستم‌های بهره‌برداری با تراکتور، معمولی‏ترین انواع تجهیزات کوچک مقیاس هستند. در جنگل‏های شمال ایران، تراکتورهای کشاورزی مجهز شده به تریلی دو چرخ، به طور فراوانی برای عملیات پیش حمل چوب‏آلات کاتینی و هیزمی استفاده می‏شود. این مطالعه در بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. اهداف این تحقیق شامل ارزیابی اثرات شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک بر روی وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل خاک و مقاومت به نفوذ در خاک ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 70  issue 3

pages  481- 491

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023