ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح پرورش ماهی تیلاپیا (Tilapia nilotica) در آب لب شور منطقه بافق، استان یزد

این تحقیق، با ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح معرفی گونه تیلاپیا (Tilapia nilotica) در شرایط آب لب شور در ایستگاه تحقیقاتی بافق استان یزد با هدف دستیابی به فنآوری و بومی­سازی دانش تولید این ماهی، اشتغال­زایی و امکان توسعه کنترل شده در سایر مناطق، انجام شده است. محدوده مورد استفاده برای این طرح شامل فضاهای سرپوشیده برای عملیات تکثیر، نرسری (پرورش بچه ماهی) و پرواربندی بود. به منظور دستیابی به توسعه پایدار پرورش این ماهی، ارزیابی اثرات توسعه این پروژه که در آن هم ملاحظات زیست محیطی و هم اقتصادی– اجتماعی در نظر گرفته می­شود، امری ضروری به نظر می­رسد. بنابراین پس از بررسی ویژگی­های فنی طرح، محدوده اثرهای، مستقیم و غیر مستقیم تعیین گردید و سپس جهت ارزیابی اثرات پروژه بر محیط زیست منطقه از ماتریس ساده استفاده گردید. بر اساس بررسی­ها، عواملی مانند نزدیکی به شبکه جاده­ای موجود، دسترسی به منبع تأمین آب زیر زمینی (لب شور)، عدم تعارض با کاربری­های موجود و آتی، نبود کاربری­های حساس و آثار و بناهای مهم در منطقه، عدم پوشش محدوده طرح با زیستگاه­های حساس، پایین بودن کیفیت آب زیرزمینی برای سایر کاربری­ها، منتهی شدن جریان آب زیرزمینی در کویر پایین دست و تبخیر آن، نبود جریان­های رودخانه­های سطحی دائمی، عدم ارتباط منطقه با آب­های آزاد، عدم احتمال فرار گونه از محیط پرورش و همچنین افزایش درآمد از طریق بهره­برداری از توان تولید در محل از جمله جنبه­های مناسب اراضی فعلی جهت پرورش این گونه است. باتوجه به نتایج حاصل از تکمیل ماتریس و ارزیابی آن­ها در دو مرحله ساختمانی و بهره­برداری، مشاهده گردید که این طرح اثرات منفی با شدت تخریب خیلی زیاد و زیاد ندارد. بنابراین به واسطه این­که50% میانگین رده­بندی در هیچ کدام از ردیف­ها و ستون­ها در ماتریس­های طراحی شده کم­تر از 1/3- نبود، این طرح با اعمال طرح­های بهسازی و روش­های کاهش اثرات و پیامدهای منفی تأیید و از نظر زیست محیطی توجیه­پذیر تشخیص داده شد. راه­کارهای کاهش اثرات منفی و تقویت آثار مثبت به منظور به حداقل رساندن اثرات منفی و افزایش پیامدهای طرح و برنامه پایش در مطالعات پیش­بینی شده است.