ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر)

Authors

  • بهرنگ کلانتری کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران
  • محمدجواد نوروزی دانشجوی دکتری دانشگاه زنجان
Abstract:

  موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.   موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل electre (مطالعه موردی: ابهر)

موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران هایبهوجودآمدهیکیازضرورت هاینظامبرنامه ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله زدهمی شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرک...

full text

تحلیل کیفیت پایداری نواحی شهری با استفاده از تکنیک ELECTRE (نمونه موردی: شهر ابهر)

     از دهه 1980 به بعد توسعه پایدار به عنوان مفهوم اصلی و بنیادی در راهبرد حفاظت جهانی سازمان ملل و در گزارش برانت لند قرار گرفت. توسعه شهری پایدار نیز اهمیت بسزایی را در دل مفهوم توسعه پایدار دارد. شهرنشینی شتابان، هم زمان با ظهور و تکامل سرمایه داری در ایران، انباشت سرمایه، تمرکز فضایی ابزار تولید بیشتر در شهرها انجام شد که نتیجه ای جز توسعه ناپایدار شهری در برنداشت. از این رو هدف اصلی این پ...

full text

تحلیل کیفیت پایداری نواحی شهری با استفاده از تکنیک electre (نمونه موردی: شهر ابهر)

از دهه 1980 به بعد توسعه پایدار به عنوان مفهوم اصلی و بنیادی در راهبرد حفاظت جهانی سازمان ملل و در گزارش برانت لند قرار گرفت. توسعه شهری پایدار نیز اهمیت بسزایی را در دل مفهوم توسعه پایدار دارد. شهرنشینی شتابان، هم زمان با ظهور و تکامل سرمایه داری در ایران، انباشت سرمایه، تمرکز فضایی ابزار تولید بیشتر در شهرها انجام شد که نتیجه ای جز توسعه ناپایدار شهری در برنداشت. از این رو هدف اصلی این پژوهش،...

full text

ارزیابی میزان آسیب‌پذیری محدوده شهری کاشان در برابر خطر زلزله با استفاده از مدل IHPW

کشور ایران بر روی کمربند زلزله‌ی آلپاید قرار دارد که حدود 21 درصد از کل زلزله‌های جهان در این محدوده‌ی جغرافیایی به وقوع می‌پیوندد، بنابراین، میزان آسیب‌پذیری فیزیکی و انسانی ناشی از زلزله در ایران بسیار زیاد است. با توجه به افزایش روز افزون تراکم جمعیت در شهرها، ضروری است که برای کاهش خسارات جانی و مالی در هنگام وقوع زلزله و پس از آن، مطالعات لازم برای شناسایی میزان آسیب‌پذیری شهرها در برابر ز...

full text

سنجش سطح کیفیت پارک‌های شهری نواحی منطقه چهار شهر اهواز با استفاده از مدل ELECTRE

در نگاه برنامه ریزان شهری، پارک‌ها یکی از بارزترین فضاهای عمومی شهر و اجزای بسیار مهم بدنه شهری، انسانی و طبیعی هستند که به‌عنوان یک عنصر زنده و پویا، نقش بازده اکولوژیک، اجتماعی و زیباسازی سیمای شهر را بر عهده‌دارند. هدف از این پژوهش سنجش سطح کیفیت پارک‌های شهری در شهر اهواز است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی موردی و پیمایشی است. شاخص‌های موردبررسی مساحت پارک، مساحت فضای سبز، وضعیت زهکشی، تعداد پای...

full text

تحلیل آسیب‌پذیری مساکن شهری در برابر خطر زلزله با استفاده از مدل Topsis (مطالعه موردی: مساکن شهر ارومیه)

در طول تاریخ همواره وقوع زلزله در شهرهای کشور موجب فروپاشی ساختمان‌ها و در پی آن آسیب‌های جانی و مالی زیادی شده است. به منظور کاهش آسیب‌های ناشی از آن ، احداث ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله و مقاوم سازی ساختمان‌های موجود ضروری است. مقاله حاضر با هدف تحلیل آسیب پذیری مساکن شهر ارومیه و رتبه بندی مناطق این شهر براساس میزان آسیب پذیری مساکن در برابر زلزله با استفاده از روش Topsis انجام گرفته است...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 11

pages  87- 101

publication date 2014-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023