ارزیابی آثار محیط‌زیستی بزرگراه تهران– پردیس بر تخریب اکوسیستم مناطق حفاظت‌شده خجیر و سرخه‌حصار

فعالیت‌های بشر اغلب تأثیرات ناسازگاری بر سیماهای طبیعی سرزمین و اکوسیستم‌ها می‌گذارند. سیماهای طبیعی سرزمین زیستگاه‌ها را دربرمی‌گیرند و ازبین رفتن و قطعه قطعه شدن زیستگاهها، دو تهدید مهم برای تنوع زیستی به شمار می‌روند. ارزیابی آثار محیط زیستی به عنوان یک فرایند سیستماتیک و مستند برای شناسایی و ارزیابی آثار مستقیم و غیرمستقیم پروژه‌های توسعه‌ای در محیط زیست‌های متفاوت، دربرگیرنده روشی مناسب برای کمّی کردن و پیش بینی از آثار دست رفتن و قطعه قطعه شدن اکوسیستم‌ها بر تنوع زیستی نیست. این مقاله به ارزیابی آثار محیط‌زیستی بزرگراه تهران – پردیس بر تنوع‌زیستی دو منطقه حفاظت شده خجیر و سرخه حصار که در استان تهران واقع شده‌اند.می‌پردازد. .در این ارزیابی دو نوع آثار مربوط به" از دست دادن مستقیم اکوسیستم‌ها" و "قطعه قطعه شدن اکوسیستم‌ها " مدنظر قرار گرفتندبرای محاسبه از دست دادن اکوسیستم، محدوده ضربه‌گیری در دوطرف مسیر جاده در نظر گرفته شد و میزان از‌دست‌دادن اکوسیستم‌ها با رویهم گذاری نقشه مسیر, زون ضربه‌گیر و نقشه اکوسیستم‌ها محاسبه شد.نتایج مورد انتظار از این رویهم‌گذاری نیز در جدولی که برای گزینه‌های مختلف پیشنهادی پروژه از همین طریق تهیه شد، ارائه گردید و از دست رفتن اکوسیستم برای هر تیپ اکوسیستمی محاسبه شد. علاوه بر این، سه شاخص ناحیه مرکزی لکه، جداشدگی لکه و میزان تخریب لکه برای پیش بینی آثار قطعه قطعه شدن در نظر گرفته شد.این شاخص‌ها به طور غیرمستقیم برای بررسی میزان زیست پذیری اکوسیستم بررسی شدند.سرانجام آثار پروژه، براساس یافته‌ها پیش‌بینی شدند و برای ارزش‌گذاری اکوسیستم‌ها به عنوان جزئی از فرایند ارزیابی آثار، نادر بودن هر لکه مورد محاسبه قرار گرفت.نسبت بین پوشش واقعی و پوشش بالقوه هر لکه اکوسیستمی نیز به عنوان شاخصی برای بیان نادربودن اکوسیستم مورد استفاده قرار گرفت و در نتیجه کاربرد این روش شناختی، ارزیابی آثار بر تنوع زیستی، احداث بزرگراه تهران – پردیس را تأیید نمود.