ارتباط بینامتنی دیوان حافظ و آثار روزبهان بقلی

Authors

  • کبری بهمنی مربی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ‌‌آزاد واحد دورود
Abstract:

ژولیا کریستوا بینامتنیت را گذر از نظام نشانه به نظام‌های دیگر می‌داند. از این زاویه متن نه هم‌چون ذخیره‌‌ای از معانی ثابت، بلکه در مکان تعامل پیچیده‌‌ای بین متن‌های گوناگون قرار می‌گیرد. نظریة بینامتنیت با ژرار ژنت وارد حوزة ساختارگرایی شد. ژنت بر خلاف کریستوا با در نظر گرفتن خاستگاه به دنبال تعین و تثبیت معنا در متون بود. بر این اساس متن معنای خود را از طریق رابطه‌‌اش با دیگر متون آشکار می‌کند. آثار روزبهان از متونی است که با اتکا به آن می‌‌توان معنای برخی از دال‌‌های سیال در دیوان حافظ را تثبیت ‌‌کرد. این پژوهش با مرکزیت عشق و معشوق به تعامل بین حافظ و روزبهان پرداخته ‌‌است. بررسی تصاویر و کنش‌‌هایی که از معشوق ارائه‌‌ می‌شود در نوسان بین تنزیه و تشبیه بنیان‌‌های اساطیری مشترکی را نشان ‌‌می‌‌دهد. از سویی افعال معشوق و برخوردش با عاشق از دو الگو در عشق (حلاج و شیخ صنعان)، که هر دو مورد توجه حافظ و روزبهان بوده‌‌اند، تبعیت‌‌ می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی احوال و آثار روزبهان بقلی شیرازی

روزبهان از عارفان بنام قرن ششم هجری است که در سال 522 هجری قمری در شهر فسا از توابع شیراز چشم به جهان گشود. مکتب وی در عرفان و تصوف، مبتنی است بر عشق صوفیانه. مهم ترین اثر وی در باب عشق، کتاب عبهرالعاشقین است. از وی بالغ بر شصت اثر به جا مانده اما برخی از آثار او به دلیل عدم اقبال نویسندگان و کتابت کاتبان از بین رفته است. از آثار باقی مانده و مهم وی، می توان به عبهرالعاشقین، شرح شطحیات، عرایس ا...

15 صفحه اول

تکرارهای اساطیری در کشف‌الاسرار روزبهان بقلی شیرازی

هدف مقاله حاضر بررسی کتاب کشف‌الاسرار روزبهان بقلی شیرازی (متوفی522 ه.ق) از منظر اسطوره‌ای است. الیاده بر آن است که یادآوری و بازنمایی وقایع ازلی و زندگی کردن با اسطوره‌ها تجربه‌ای دینی است؛ زیرا شخص وقایع مهم اساطیری را دوباره تکرار و بازنمایی می‌کند و دوباره شاهد و ناظر اعمال خلّاق و آفرینندة موجودات فوق طبیعی می‌شود. شخص در زمانی ازلی قرار می‌گیرد، زمانی مقدس ودر مکانی مقدس با شخصیت‌های مقدس ...

full text

مفهوم عشق از دیدگاه روزبهان بقلی

عشق در تصوف عاشقانه روزبهان بقلی جایگاه ممتازی دارد. این عارف بزرگ قرن ششم قدر ادامه سنّتی که از قرون قبل آغاز شده بود، مفهوم عشق را به شکل برجسته ای در آثارخود، به ویژه در عبهر العاشقی ، ن مطرح کرد. در واقع روزبهان بنای طریقت خویش را درتصوف بر عشق نهاد و گسترۀ این مفهوم در اندیشۀ وی تا بدان جاست که عشق را در تماممراتب هستی، از بالاترین تا نازل ترین مرتبه ساری می داند. از نظر او عشق از صفات حقاس...

full text

صورت های احسن «خود» در واقعه های روزبهان بقلی

کشف‌الاسرار دربردارندة مشاهدات روزبهان از عالم ملکوت است. عرفا در حالتی بین خواب و بیداری که به آن واقعه می‌گویند به رویت غیب می‌رسند. کشف و تحلیل زبان واقعه با توجه به حالت روان‌شناختی آن‌ها، نیازمند شناخت روان است. آن‌چه عارف در درون خود می‌جوید و سفری که از خود آغاز و باز به خود ختم می‌کند منجر به کشف ساحتی می‌شود که امروزه ناخودآگاه نامیده می‌شود. از نظر یونگ مکاشفه پرده برداشتن از اعماق نف...

full text

معرفت در مشرب عرفانی روزبهان بقلی

اگرچه عرفان به‌تمامی معرفت و شناخت است، از آنجا که این مکتب فکری ابعاد مختلفی دارد، شناخت به معنای دریافت و وصول به حقیقت، بخشی از راه اتصال به حقیقت است. این پژوهش به تبیین شناخت به این معنا و همچنین راه‌ها و مراتب آن از منظر روزبهان بقلی فسایی شیرازی می­پردازد. مسئلۀ اصلی این پژوهش، تبیین معرفت به‌عنوان هدف غایی عارف، انواع و مراتب آن، روش‌های رسیدن به آن، مقدمات و آثار و نتایج آن در مشرب عرف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  47- 69

publication date 2015-06-05

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023