ارایه روشی به منظور تحلیل و الگوبرداری از رنگ جداره‌ها در منظر فضاهای شهری تاریخی مورد پژوهی : میدان نقش جهان اصفهان

• بیان مسئله : رنگ به عنوان یک محرک محیطی، ابزاری برای بیان احساسات انسان و بازتابی از فرهنگ ملل مختلف شناخته می‌شود‌. بنابراین شناخت ویژگی­‌های رنگ در منظر شهری، با هدف به­ کارگیری بهینه آن و خلق محیط‌­ها و فضاهای شهری پاسخ‌ده، ضروری به نظر می‌­رسد. بهره­‌گیری ناآگاهانه، بدون مطالعه و غیر تخصصی از رنگ­ و عدم توجه به تأثیرات آن بر انسان، منجر به ایجاد فضاهایی در شهرها می­‌گردد که پاسخگوی نیازهای کاربران نیست. از دیگر سوی نمونه­‌های ارزشمندی از فضاهای شهری تاریخی در ایران موجود است که هر یک مجموعه­‌ای بی‌نظیر در زمینه خلق کیفیت­‌های محیطی محسوب می­‌شوند و شناخت و الگوبرداری از منظر رنگی این فضاها می­‌تواند حاوی آموزه‌­های مفیدی برای فضاهای شهری معاصر باشد. • هدف پژوهش : بر این اساس هدف پژوهش حاضر دستیابی به روشی به منظور برداشت، تحلیل و الگوبرداری از رنگ در منظر فضاهای شهری تاریخی، با استفاده از دانش روز به جای روش­‌های مرسوم دستی و قدیمی جهت ثبت و ضبط اطلاعات رنگ محیط است. به گونه‌­ای که این روش اقتصادی و در عین حال به لحاظ صحت نتایج، قابل اعتماد بوده؛ تا در گام بعد بتوان به اصول و الگوهایی دست یافت که قابل کاربست در منظر فضاهای شهری معاصر باشد. • روش تحقیق : با توجه به هدف پژوهش، این پژوهش در حوزه پژوهش­‌های کاربردی جای می‌­گیرد و نخست با مروری بر مبانی نظری و پیشینه مطالعات در زمینه رنگ، از میان روش­‌های معمول، پژوهشگران به ترکیبی از استفاده از ابزار دیجیتال و نرم‌افزارهای پردازش تصویر دست یافتند که اهداف پژوهش را برآورده می­‌ساخت. در گام بعد میدان نقش جهان با توجه به پیشینه تاریخی و اهمیت ویژه آن به عنوان یک فضای شهری مطلوب، انتخاب شد تا ضمن آزمون روش فوق، نتایج کاربردی مورد نیاز نیز استخراج شود. سیستم رنگ مورد استفاده در این پژوهش نیز، سیستم CIELab است و در بخش تحلیل از روش نوار رنگ بهره برده است. • نتیجه‌­گیری : یافته­‌ها نشان داد در میدان نقش جهان استفاده از رنگ‌­های سازگار با اقلیم که در عین حال از لحاظ صفات و ویژگی‌­های رنگ، در گروه رنگ‌­های دارای هارمونی مشابه هستند به عنوان رنگ‌­های اصلی جداره­‌های فضا همراه با استفاده همزمان از گروه رنگ‌­های دارای هارمونی مکمل با رنگ‌­های اصلی زمینه برای خلق کیفیت­‌هایی نظیر تنوع و غنای بصری، خوانایی و تأکید بر نقاط شاخص و آستانه‌­ها به گونه‌­ای که هماهنگ با مفاهیم فرهنگی رنگ در زمینه موجود نیز هستند، پاسخی مناسب به مسئله نحوه استفاده از رنگ در فضاهای شهری است.