ارایه الگوی مفهومی مدیریت زنجیره تامین پروژه‌های تحقیقاتی و توسعه صنعتی

صنایع دفاعی، به­عنوان مجموعه­ای از سازمان‌های پروژه­محور با پروژه­های تحقیقاتی و توسعه صنعتی پیچیده و با سطح فن­آوری بالا، به­منظور مقابله با تغییر و تحولات محیط و نیاز بهره­بردار و دست­یابی به اهداف استراتژیک همواره نیاز به استفاده از ابزارها و متدهای جدید برای کاهش هزینه­ها، بهبود کیفیت و زمان به منظور مدیریت بهتر، موثر و کارامد پروژه­های خود دارد. موفقیت پروژه­های تحقیقاتی و توسعه صنعتی دفاعی، وابستگی زیادی به برخورداری از زنجیره­های تامین قوی و پایدار داشته و رقابت بین سازمان­های پروژه­محور دفاعی، به رقابت بین زنجیره­های تامین آنها تبدیل شده است. هدف اصلی این مقاله، شناسائی عوامل موثر در نحوه مدیریت زنجیره تامین در فازهای مختلف پروژه­های تحقیقاتی و توسعه صنعتی دفاعی و ارئه مدل بومی و یکپارچه در کل چرخه حیات می‌باشد. بدین منظور، ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و مدل­های رایج و مصاحبه با 10 نفر از صاحب­نظران و متخصصان صنایع دفاعی، عوامل تاثیرگذار در 5 دسته وجوه توازن، راهبرد زنجیره، مهندسی همزمان سه بعدی، سطوح تصمیم­گیری و عوامل محیطی و فراسازمانی در کل چرخه حیات پروژه شناسائی و دسته­بندی شدند. در ادامه برای اعتبار سنجی ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسش نامه در بین 80 نفر از مدیران و کارشناسان مرتبط توزیع و آزمون کولموگروف-اسمیرنف، به­منظور بررسی نرمال بودن نتایج، آزمون بینومال، برای بررسی تاثیر عوامل شناخته شده و در نهایت آزمون فریدمن برای اولویت­بندی آنها مورد استفاده قرار گرفته است و در نهایت با توجه به معیارهای شناخته شده نهائی و موثر و براساس مصاحبه با متخصصان و کارشناسان مرتبط با موضوع، مدل بومی و مفهومی در این زمینه طراحی شد. اعتبار سنجی ابزار تحقیق و مدل استخراج شده از طریق نظر سنجی و مصاحبه با پانل خبرگان به روش اعتبار محتوائی و عاملی انجام شد. بر اساس نتایج این تحقیق، زنجیره تامین در کلیه فازهای چرخه حیات پروژه بایست بصورت تخصصی در نظر گرفته شده و در هر مقطع با راهبرد مشخص اعمال و برای آن برنامه ریزی نمود تا پروژه با موفقیت به مرحله خاتمه یافتگی برسد. بکارگیری مدل این تحقیق کمک شایانی به موفقیت پروژه های تحقیقاتی و توسعه صنعتی نموده و می‌تواند بطور عمومی در سازمانهای پروژه محور و در صنایع با فن­آورهای پیشرفته پروژه محور و به عنوان یک راهنما، به­منظور اجرای مدیریت زنجیره تامین پروژه در سراسر چرخه حیات، به­کار رود.