اثر کود پتاسیم به همراه قارچ Piriformospora indica و باکتری Pantoea ananatis بر عملکرد، اجزای عملکرد و جذب پتاسیم در برنج رقم طارم محلی

برنج به عنوان یک غله مهم در رژیم غذایی بسیاری از مردم جهان و ایران اهمیت دارد. همچنین، مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی در مزارع برنج نیز موجب بروز مشکلات زیست‌محیطی شده که استفاده از کودهای زیستی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای تولید محصول سالم به‌همراه کاهش مخاطرات محیطی از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین، به ‌منظور ارزیابی باکتری Pantoea ananatis و قارچ اندوفیت Piriformospora indica بر عملکرد، اجزای عملکرد و جذب پتاسیم برنج (رقم ’طارم محلی‘)، پژوهشی در مزرعه‌ واقع در شهرستان جویبار در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل چهار سطح کود سولفات پتاسیم (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم‌ در هکتار) به‌عنوان کرت اصلی و تلقیح در چهار سطح عدم تلقیح ریشه برنج به‌عنوان تیمار شاهد، تلقیح با باکتری، تلقیح با قارچ و تلقیح توأم با باکتری و قارچ به‌عنوان کرت فرعی بودند. طبق نتایج، اثرات اصلی بر صفاتی از قبیل تعداد خوشه در کپه، طول خوشه، تعداد خوشه‌چه پر در خوشه، تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه، عملکرد شلتوک، عملکرد زیستی، شاخص برداشت و جذب پتاسیم دانه معنی‌دار و اثر متقابل تیمارها نیز در برخی صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. تلقیح توأم با باکتری و قارچ به‌عنوان بهترین تیمار، موجب افزایش معنی‌دار تعداد خوشه در کپه، طول خوشه، تعداد خوشه‌چه پر در خوشه، عملکرد شلتوک، عملکرد زیستی، شاخص برداشت و جذب پتاسیم دانه به‌ترتیب 52/4، 65/4، 7/15، 4/19، 85/6، 7/11 و 1/22 درصد و کاهش تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه به مقدار 8/41 درصد نسبت به شاهد شد. همچنین، با مصرف کود پتاسیم از صفر تا 180 کیلوگرم‌ در هکتار مقدار تمامی صفات فوق به‌جزء تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه افزایش یافت. در مجموع، طبق نتایج تجزیه رگرسیون تلقیح توأم باکتری و قارچ علاوه بر کاهش مصرف کود پتاسیم به مقدار 5/55 کیلوگرم در هکتار (40 درصد)، عملکرد شلتوک را به میزان 790 کیلوگرم در هکتار (6/18 درصد) نسبت به شاهد افزایش داد که از آن می‌توان به‌خوبی در زراعت پایدار برنج استفاده کرد.