اثر مقادیر مختلف آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم رقم سبلان

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای آن در گندم دیم رقم سبلان، آزمایشی از سال زراعی 79-1378 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به مدت سه سال در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت اسپلیت پلات به سه تکرار انجام گردید. مقادیر مختلف آبیاری به عنوان عامل اصلی و سطوح مختلف نیتروژن به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. عملکرد دانه، کاه و کلش، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه اندازه گیری و برآورد گردید. نتایج سه سال تحقیق نشان داد که عملکرد دانه با تمام صفات همبستگی مثبت و معنی دار دارد (P≤0.01). اثر آبیاری روی تمام صفات مورد مطالعه معنی دار و نیتروژن به جز بر روی تعداد دانه در سنبله روی بقیه صفات اثر معنی داری داشت (P≤0.01). تیمار 33 درصد آبیاری تکمیلی کامل با کاربرد 95 میلی متر آب آبیاری، افزایش عملکردی به میزان 1.663 تن در هکتار نسبت به شرایط دیم داشت که همراه با 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص دارای کارآیی مصرف آب بیشتری نسبت به بقیه سطوح آبیاری بود، به نحوی که به ازای هر میلی متر آب مصرفی 30 کیلوگرم، دانه تولید شد. با افزایش میزان نیتروژن از 60 کیلوگرم در هکتار به سطوح بالاتر، تفاوت معنی داری در عملکرد دانه، کاه و کلش، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه مشاهده نشد. لذا برای گندم دیم حداقل مصرف آب (با تاکید بر آبیاری به موقع زمان کاشت که منجر به سبز کامل پاییزه شود) توام با 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص وضعیت مطلوب به شمار می رود.