اثر مصرف کود نیتروژن، ارتفاع برش محصول اصلی برنج و زمان کاشت شبدر برسیم بر عملکرد و کیفیت دانه راتون و شبدر در کشت توأم

به منظور ارزیابی اثر کود نیتروژن، ارتفاع برش محصول اصلی برنج و زمان کشت شبدر برسیم به عنوان کشت همراه بر صفات کیفی و کمی راتون و شبدر برسیم، آزمایشی در دو سال زراعی 1389-1388 و 1390-1389 به صورت کرت­های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جویبار استان مازندران اجرا شد.سه سطح کود نیتروژن (صفر، 35 و 70 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به عنوان عامل اصلی، دو تاریخ کاشت شبدر برسیم (همزمان و 40 روز بعد از برداشت محصول برنج) به عنوان عامل فرعی و دو سطح ارتفاع برش گیاه اصلی برنج رقم طارم محلی (10 سانتی‌متر و 40 سانتی‌متر از سطح زمین) به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس داده­های آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه، 50 درصد گلدهی و شاخص برداشت راتون با مصرف 70 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و از ارتفاع برش 10 سانتی‌متر به دست آمد، در حالی که بیشترین عملکرد بیولوژیک مربوط به ارتفاع برش 40 سانتی­متر بود. افزایش میزان نیتروژن، صفات کیفی دانه راتون شامل دمای ژلاتینه‌شدن و مقدار پروتئین دانه را نیز افزایش داد، اما بر میزان آمیلوز و قوام ژل تأثیر معنی‌داری نداشت. عملکرد علوفه تر و خشک شبدر برسیم در هر دو چین در ارتفاع برداشت 10 سانتی­متر و سطح نیتروژن 35 کیلوگرم بیشترین مقدار بود. زمان‌های کاشت شبدر برسیم روی عملکرد دانه و کیفیت محصول راتون تأثیر معنی‌داری نداشت. بیشترین عملکرد وزن تر و خشک و میزان الیاف شبدر برسیم، از کشت همزمان شبدر برسیم با برداشت محصول اصلی برنج به دست آمد. با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان گفت کاشت شبدر برسیم همزمان با برداشت برنج با ارتفاع برش حدود ده سانتی‌متر و مصرف کود نیتروژن به عنوان کود استارتر شرایط مناسبی برای تولید محصول راتون برنج با کیفیت بالاتر و نیز برداشت علوفه قصیل شبدر به همراه بقایای کلش برنج در منطقه است.